Gerçek Edebiyat

Hüseyin Örmen, bilinen adıyla Hüseyin Peyda, 27 Ocak 1922’de Şanlıurfa’da köklü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası ipek ticaretiyle uğraşıyordu ancak Peyda, henüz küçük yaşlardayken babasını kaybetti. İlk öğrenimini memleketinde tamamladıktan sonra, Haydarpaşa Lisesi’nden mezun oldu.

Eğitim hayatını İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nde sürdürdüyse de bu bölümü yarıda bırakarak farklı iş kollarında çalışmaya yöneldi. Lokanta işletmeciliği, güzellik salonu yönetimi, gazetecilik ve ticaret gibi çeşitli alanlarda deneyimler yaşadı ancak sinema dışındaki girişimleri genellikle sonuçsuz kaldı.

1949 yılında Cemile Hanım ile hayatını birleştiren Peyda’nın bu evlilikten Mübeccel, Semra ve Abbas isimli üç çocuğu dünyaya geldi. Sinemaya oyuncu olarak adım attıktan sonra Önder Film prodüksiyon şirketini kurdu ve bu süreçte ilk senaryosunu yazdı. 1950 yılında yönetmenliğini, senaristliğini, yapımcılığını ve başrol oyunculuğunu üstlendiği "Söyleyin Anama Ağlamasın" filmini izleyiciyle buluşturdu.

Sinemadaki dikkat çekici başarısını bir yıl sonra Şanlıurfa’da çektiği ve oynadığı "Mezarımı Taştan Oyun" filmiyle sürdürdü. Ancak Önder Film’in iflas etmesiyle Peyda, sinema sektöründeki beklentilerine ulaşamadı ve farklı bir alana yönelerek kadın kuaförlüğüne geçiş yaptı. Bu dönemden sonra "Yolculuk Var" (1954) ve "Bu Nasıl Aşk" (1955) gibi filmlerle sinemada yeniden adını duyurmayı başardı. Kariyerine, Cüneyt Arkın ve Hülya Koçyiğit gibi ünlü isimlerle beraber oynadığı birçok filmle devam etti.

Sinema kariyeri boyunca kendi adına üç prodüksiyon şirketi kuran Peyda, bir röportajında patronluk deneyiminin sanat hayatına olan etkisini şöyle dile getirmişti: "Ben oyuncu olarak öyle çok film çevirmezdim. Sanırım arkadaşlar eski patron olmamdan dolayı film teklifi yaparken çekiniyorlardı. Belli bir ücretim de yoktu. Paramı alırken gözümü kapatır, elimi uzatırım. Bunca yıldır içinde olduğum sinema bana ancak şu anda içinde ailemle birlikte oturduğum apartman dairesini kazandırdı." Sinema kariyerinin en parlak dönemi 1950-1960 yılları arasındaydı.

Çektiği önemli filmlerin büyük bir kısmını doğduğu şehir Şanlıurfa’da gerçekleştirdi. Ayrıca 40 yıllık sinema serüveni boyunca Nuri Sesigüzel, Seyfettin Sucu, İbrahim Tatlıses, Baki Tamer ve Mustafa Dişli gibi pek çok Urfalı sanatçıyla çalışma fırsatı yakaladı. 1960 sonrası Yeşilçam’da kötü adam rollerinde sıkça boy gösteren Peyda, kısa sürede Türk sinemasının unutulmaz karakter oyuncularından biri haline geldi. Beyazperdede canlandırdığı Anadolu insanını temsil eden tiplemelerle, sinemayı Anadolu halkına yakınlaştırmayı başaran Hüseyin Peyda, yönetmen olarak 19 filme imza attı ve 200’den fazla yapımda rol aldı.

1977 yılında düzenlenen 14. Antalya Film Festivali’nde "Kara Çarşaflı Gelin" filmindeki performansıyla "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" ödülüne layık görüldü. Ayrıca "Hazreti Eyüb'ün Sabrı" filminde Muhterem Nur ile başrolü paylaştı. Uzun süre akciğer kanseri tedavisi gören usta sanatçı, Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde 30 Temmuz 1990 tarihinde, 70 yaşında hayata veda etti.

Zincirlikuyu Mezarlığı’nda sonsuzluğa uğurlandı. Hüseyin Peyda’nın filmografisinde öne çıkan yapımlar arasında "Şükür Allah'ım", "Yalnızlar", "Başka Olur Ağaların Düğünü","Hedef", "Fosforlu", "Korkusuz", "Tapılacak Kadın", "Dünyayı Kurtaran Adam", "Leyla ile Mecnun", "Ayrılık Kolay Değil", "Vatandaş Rıza", "Seven Unutmaz", "Yazık Oldu Ali'ye", "Bir Annenin Gözyaşları", "Söyleyin Anama Ağlamasın."

Gercekedebiyat.com