Rıfat Ilgaz'ın 'Sınıf' adlı kitabının başına gelenler
Rıfat Ilgaz'ı hapislerde süründüren Sınıf adlı kitabı, 1944 yılının Ocak ayında yayımlanmıştı.
1941 yılı… Savaş sürüyordu ve Hitler günlük gazetelerin değişmez konusuydu. Gazeteler, Almanya Devlet Başkanı Adolf Hitler’in Almanya Büyükelçisi Von Papen aracılığı ile Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye yazdığı 28 Şubat 1941 tarihli mektup’ tan söz ediyorlardı. Ankara’da her yerde savaş konuşuluyordu. İkinci Dünya Savaşı tüm şiddetiyle sürüyordu. Karpiç Lokantası’nda bir politikacı içkinin de etkisiyle coştu: “Şu Hitler’in, bizim politikacılarımızdan nesi fazla?” Lokanta’ da bulunan Ercüment Ekrem Talu içkisinden bir yudum alıp yanıt verdi: “Sadece H’si...” 1944 yılı ocak ayı… Savaşın 4. yılıydı. Gazetelerin kültür-sanat sayfaları Rıfat Ilgaz adlı bir yazar tanıtıyordu. ‘Sınıf’ adını verdiği kırmızı kaplı şiir kitabı Devrim Yayınları’ndan çıktı. Ve kıyamet koptu… Ercüment Ekrem Talu’nun Karpiç’te yaptığı politikacı tanımı iş başındaydı. Masum öğretmen Ilgaz’ın masum şiir kitabı ile devlet 45 yıl sürecek bir savaşa girişecekti. Öyle ki… Evinin yakınlarına “Rıfat Ilgaz’ı evden atmazsanız burayı tarayacağız…” pankartı açılacak, 1981’de 70 yaşındayken “Cide’nin papazını yakaladık” denilerek Cide sokaklarında beş kilometre yürütülecekti… Bütün bunlara nede ‘Sınıf’ adlı kitaptı. Yayımlandığının 25. günü satış yasağı getirildi. Sıkıyönetim Mahkemesi kararıyla hakkında tutuklama kararı çıkartıldı. Ancak Rıfat Ilgaz kendinden önce birçok arkadaşının karşılaştığı davranışları düşünerek teslim olmak istemedi. Hastalığını neden göstererek iki aylık doktor raporu ile tutuklamayı erteletti. Ne var ki, bu süreç çabucak geçecek ve 1944’ün Nisan ayında kendisi teslim olacaktı. Ilgaz için hazırlanan iddianame Türk Ceza Kanunu’nun 142.maddesine dayandırıldı. “Memleket içinde içtimai bir zümreyi, sermayedarları ortadan kaldırmak gayesiyle yazılmış bir propaganda” olduğu öngörüldü. Yetkili mahkeme dize dize tüm şiirleri inceledi Ilgaz’ın savunmasını dikkate bile almadan karar aşamasına bir adımda geldi. 6 ay cezaya çarptırıldı. Bu arada… Hastalığı iyice ilerleyen Ilgaz için hapiste geçecek süre onu adım adım ölüme yaklaştıracaktı. Ama o, yaklaşan ölümü değil de yetkili mahkeme heyetince oluşturulan “yetkisiz” bilirkişi raporuna üzülüyordu. Rapor’da şöyle deniyordu: “Sınıf adlı kitabın yazarının hasta ruhlu olduğu ve kitabın da edebi açıdan hiçbir değeri olmadığı görülmüştür.” Tophane Cezaevi’ne gönderildi. Mahpusluk zor gelecekti yazara. Yaşadıklarını ve gözlemlerini sonraki eserlerine büyük bir dikkat ve titizlikle uyarlayan Ilgaz özellikle hastalığının kötüleşmesini sağlayan hapishanenin onu başka bir hapishane haline gelen sanatoryuma mecbur kılması üzerinde durdu: “İnsanları alabildiğine sevmeyi Bırakmazlar yanına Böyle çekersin cezasını Üç duvar bir kapı arasında Onlardan ayrı Böylece onlardan uzak” dedi. Altı aylık ceza Ilgaz’ın siciline işlenerek öğretmenliğine son verilmesine neden oldu. Okulda öğrencileriyle en mutlu günlerini geçiren Ilgaz için dolaylı yoldan verilen bu karar, verilebilecek cezaların en büyüğüydü. Sınıf ise 45 yıl sonra, 1989 yılında başında mahkeme kararının olduğu bir ek sayfayla yeniden basıldı. Rıfat Ilgaz, Türk edebiyatının büyük yazardır, unutulmaz, unutturulamaz… Selim Esen
Gercekedebiyat.com
Yazar Hakkında
Gazeteci-Yazar. 8 Mayıs 1943'te Ankara’da doğdu. Ankara Koleji ve Ekonomi Fakültesi mezunu. Kitle İletişimi üzerine lisansüstü bilim uzmanlığı (master) diploması sahibi. 1966 yılında TRT Kurumuna girdi. Önce Dış Haberler Müdürlüğü’nde sonra Haber Dairesi Başkanlığında Muhabir kadrosuna atandı. 1980 yılına kadar bu dairede muhabir ve müdür yardımcısı olarak görev yaptı. Çok sayıda yurtiçi olayı yerinde izledi. Televizyon haber programları üretti. Yüz’ü aşkın açık oturumlarda haberci-teknik yönetmen olarak görev yaptı. Yurt içinden yurt dışına ve yurt dışından yurt içine haber naklen yayınlarını gerçekleştirdi. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nı TRT Muhabiri olarak izledi. Radyo ve Televizyonda harekât süresince savaş izlenimlerini aktardı. Bir kamu kuruluşu çalışanı olarak “Savaş Muhabiri” unvanını kazanan 15 gazeteciden birisidir. “Gazi”lik unvanı ile ödüllendirildi. Kıbrıs Barış Harekâtı’yla ilgili olarak gazete ve dergilerde yazıları yayımlandı. TRT Kurumu adına bir haberci olarak birçok kurs, seminer ve uluslar arası toplantılara katıldı. Anadolu Üniversitesi BYYO’da “Radyo-TV Haberciliği” ve “TV. Yapım Tekniği” konularında ders verdi. Gazi Üniversitesi BYYO’da konuk öğretim görevlisi olarak “Habercilik” konusunda dizi konferanslar verdi. 1989 yılında Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu’na atandı. Anadolu Ajansı’nda Görüntülü Haber ve Yapım Merkezi’nin kurulması ve işletilmesinden sorumlu Başkan kadrosuna atandı. Anadolu Ajansı’nın 72 yıl sonra ilk kez 24 Ağustos 1992 tarihinde Başbakan Süleyman Demirel’in 10. basın toplantısını görüntüleyerek elektronik medyaya girmesini sağladı. Özel TV. Kuruluşlarına rutin haber hizmeti vermek ve kamu kuruluşlarının kamera gereksinimlerini karşılamak amacıyla kurulan Anadolu Ajansı Görüntülü Haber ve Yapım Dairesi Başkanlığı ilk yurtdışı görüntü yayınını onun yönetiminde 19.01.1993 günü Suriye’nin başkenti Şam’dan yapıldı. Kurucu üyesi olduğu ve Genel Başkanlığını yürüttüğü Türkiye Gaziler Vakfı yayın organı “İlk Hedef” dergisinin 21 sayı sahibi ve başyazarlığını üstlendi. Gazetecilik mesleği kuruluşlarından Basın Konseyi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Parlamento Muhabirleri Derneği ve Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) üyesi. T. C. Gazi kimliği ve Sürekli Basın Kartı sahibi. Aktif çalışma hayatına kendi istemiyle son verdiği tarihten bu yana öykü yazıyor, ülkemizin çeşitli il ve ilçelerinde “Öykü ve Şiir Etkinlikleri” düzenliyor.Türkiye Edebiyatçılar Derneği üyesi.
-
İlk Yazıyı İnceliyorsunuz.
