Yurt dışında çizdiğim ilk karikatür
Karikatüristimiz Mustafa Bilgin, hepsi birbirinden değerli anılarını yazmaya ve karikatürlerini çizmeye yaz tatili nedeniyle bir süre ara verecektir.
2005 yılında, Prizren’de yapılan “Dokufest” isimli belgesel ve canlandırma filmleri festivalinin davetlisiydim… Tam burada bu karikatürümü, Dokufest ve benzeri irili ufaklı sinema festivallerine emek veren bütün kültür emekçilerine armağan ediyorum: Kosova’nın ikinci büyük şehri Prizren’de yapılan bu festivalden gelen davet sayesinde ilk kez yurt dışına çıkacaktım. Sevinçli bir heyecan kaplamıştı içimi… Prizren gezisi kadar, “sınır” ilgimi çekiyordu; başka bir ülkenin sınırını geçerken ne hissedecektim, ilk kiminle karşılaşacaktım, ilk gözlemim ne olacaktı… Sınır olgusu meğer Puşkin’in de içinde benzer duygulara neden olurmuş… “Erzurum Yolculuğu” isimli kitabında bakın bunu nasıl anlatıyor: “(…) Karşımızda, aşmak zorunda olduğumuz bir ırmak parıldamaya başladı: “İşte Arpaçay!” dedi. Arpaçay!.. Yani sınır!.. Doğrusu Ararat’a bedeldi bu. Anlatılmaz bir yürek çarpıntısıyla atımı ırmağa doğru dörtnala kaldırdım. Ömrümde ilk kez yabancı bir ülkeye giriyordum. Sınır, içimde gizemli duygular uyandırırdı hep. (…)Bu kutsal ırmağa sevinçle girdim ve atım Türk kıyısına çıkardı beni. (…) Kars’a 75 verst kalmıştı. Akşama doğru ordugâhımıza ulaşacağımızı umuyor; mola vermeden ilerliyordum. Yolun yarısında; ırmak kıyısına kurulmuş bir Ermeni köyünde, berbat bir çörek yedim yemek niyetine. (…)” Puşkin’in 20’li yaşlarında yaşadığı duyguları ben 45 yaşımdan sonra aldığım davet sayesinde tadabilecektim. Nihayet yolculuk vakti geldi… Uçak korkum nedeniyle tercih ettiğim otobüs, Kapıkule sınır kapısından çıkınca, muavin pasaportları Bulgar görevlilere bu kez “giriş işlemleri” için götürdüğünde, şoförümüz, artık Bulgaristan toprağı sayılabilecek bir noktada park etti, beklemeye koyulduk. Alaca karanlık çökerken, yerleşim yerlerinin uzağındaki bu arazi, Edirne’nin aynadaki yansıması gibi uzanıyordu önümüzde… Başka bir ülke, Bulgaristan başlıyordu artık… Ve Bulgaristan’da “sınırı geçince göreceğim ilk kişi” bize doğru geliyordu bile... Eprimiş ceketi teniyle aynı renkteydi. Çatlamış kalın sesiyle; “Hayırlı yolculuklar abi…” diye seslendi şoförümüze, sonra da para istedi… Çok şaşırmıştım. demek, Bulgaristan’da ilk göreceğim kişi, Türkçe bilen bir Bulgar Çingenesi olacakmış… Belki de ismi Todor Jivkov’du. Evet, Todor Jivkov… Bulgaristan’ın eski devlet başkanı… Çünkü 80’lerde Bulgar yönetimi, Türklerle birlikte Bulgar Çingenelerinin de isimlerini zorla değiştirdiği günlerde Çingenelerin, başka bir takım popüler isimlerin yanında bu ismi yeğlediklerini okumuştum. Çağımıza hiç yakışmayan bu uygulamaya karşı bir tür protesto mu yapmışlardı, yoksa “daha güvende yaşamı” garanti edecek bir taktik miydi, bilemiyorum… Bildiğim, nereden bakarsanız “Todor Jivkov” isimli onlarca Çingene varlığının trajikomik bir durum yarattığıydı. İlk yurt dışı gezimde, sınırı geçer geçmez göreceğim ilk kişi, gözlemleyeceğim ilk olay böylece hafızama kazınmış oldu. Sabah saatlerinde Prizren’in otobüs terminaline vardık… Davetlisi olduğum festivalden bir görevli arkadaşın beni almasını beklerken, tost benzeri yiyecek bir şey aradım. Terminalde, “Grill Store” dükkânlarında pişen ızgara köfteden başka bir şey bulamadım. Meğer Kosova halkı için, çoluk çocuk, kahvaltı saatlerinde ızgara köfte yemek yaygın bir alışkanlıkmış, sonra öğrenecektim. “Dokufest” festival programında olan; “Kiuv!” isimli 1 dakikalık canlandırma filmimin de gösterildiği 4 güzel festival günü yaşadım; özel olarak çizdiğim bir vinyetim festival bülteninde yer aldı. Bu süreçte ayrıca, Kosova’da yaşayan Türk toplumu için yayınlanan Yeni Dönem gazetesi, benden Prizren gözlemlerimi içeren bir “hatıra” rica edince de, gazete için özel olarak bu karikatürü çizdim: Sınırı geçer geçmez yaşadıklarım da, konuk olduğum güzelim Prizren şehri de, ömrüm oldukça unutamayacağım anılar bıraktı bende. Sınırın gizemini böyle tattım; merakımı giderdim… ‘Sınırların olmadığı bir dünya’ nasıl olurdu peki… Bu da benim içimde “gizemli duygular uyandırmaya” devam edecek hep. Mustafa Bilgin Gerçekedebiyat.com
Yazar Hakkında
YORUMLAR