Gerçek Edebiyat

Christie's daha önce yapay zeka ile yapılan sanat eserleri satmıştı. Ancak yakında, yalnızca yapay zeka ile yaratılan eserlere adanmış ilk sergisini düzenlemeyi planlıyor. Haber özellikle New York merkezli sanatçılarca tepki çekiyor. Bu nedenle imza kampanyası başladı.

Christie's'in "Artırılmış Zeka" adını verdiği müzayedede, yapay zeka girişimi Spawning AI'nın kurucusu Mat Dryhurst gibi sanatçıların eserleri yer alacak. Canlı resim yapan bir robot, 20 Şubat'ta başlayacak olan New York'taki Christie's Rockefeller Center galerilerindeki serginin, odak noktası olacak.

Sosyal medyadaki kullanıcılar, birçok üretken yapay zeka aracının, gerçek sanatçıların izinleri olmadan eserlerini çaldığını ileri sürüyorlar. Eleştirmenler, Artırılmış Zeka gibi sergilerin bu eseri, elle sanat yaratanların pahasına geliştirildiğini savunuyor.

Christie's'in, müzayedeyi iptal etmesini talep eden açık bir mektup var. Mektup 24 saatten kısa bir sürede binlerce imzaya ulaştı.

Christie's sözcüsü, "Bu satışta temsil edilen sanatçıların hepsinin güçlü, çok disiplinli sanat uygulamaları var, bazıları önde gelen müze koleksiyonlarında tanınıyor. Bu müzayededeki eserler, eserlerini geliştirmek için yapay zeka kullanıyor ve çoğu durumda, yapay zeka, sanatçıların kendi yeteneklerinin yaratısı verilerle kontrollü bir şekilde kullanılıyor." dedi.

20 Şubat'ta başlayıp 5 Mart'a kadar sürecek olan New York'taki Christie's'deki 'Artırılmış Zeka' resim satış müzayedesi Refik Anadol, Pindar Van Arman ve Claire Silver gibi yapay zeka öncüsü sanatçıların erken dönem sinir ağı deneylerinden çağdaş kreasyonlara kadar her şeyi kapsayan 20'den fazla eserini sergileyecek.

Bu, büyük bir müzayede evinin özel bir yapay zeka sanat müzayedesine ev sahipliği yaptığı ilk olay. Koleksiyon, bazıları NFT, diğerleri ise heykeller, resimler ve baskılar gibi fiziksel eserler olmak üzere çeşitli parçalardan oluşacak.

Belki de en ilgi çekici parça, iki yapay zeka ajanı tarafından çizilen bir dizi soyut portre olan Pindar Van Arman'ın 'Ortaya Çıkan Yüzler' (2017) olacak. Yapay zeka algoritmaları birlikte çalışıyor, biri insan yüzleri üretirken diğeri bir yüz algılandığında işlemi durduruyor. Çağrıştırıcı - hatta ürkütücü -  resim, sinir ağları tarafından otonom olarak çizilen ilk eser arasında kabul ediliyor.

Satışın bir diğer benzersiz özelliği de etkileşimli bir robot resminin dahil edilmesidir. Alexander Reben tarafından yaratılan 3,7 metre (12 fit) uzunluğundaki robot, Rockefeller Center galerisinde sergilenecek ve çevrimiçi teklifler arttıkça tuvalin yeni bir bölümünü gerçek zamanlı olarak boyayacak. Robotun resim yapmasını izlemenin bedeliyse 100 dolarcık!

Embedding Study

Bu eserlerin yanı sıra, Holly Herndon ve Mat Dryhurst karı-koca ikilisi, 2024 Whitney Bienali'nin bir parçası olan Embedding Study 2024 adlı eserlerini sunacaklar. Hantal bir uzay giysisi içindeki bir karakteri konu alan bu eserler, Herndon'ın görünümüne dayanıyor ve metinden görüntüye AI (yapay zeka)  modeli kullanılarak yapılmış.

Eserlerin çoğunun önemli meblağlar getirmesi beklenmesine rağmen, müzayede etrafında bazı tartışmalar yaşandı. İllüstratör Reid Southern, sanatçılara telif hakkıyla korunan eserlerden faydalanıp yapay zeka modelleri kullanılarak yaratılmış olabilecek eserlerini izinsiz olarak müzayedeye çıkarmamaları çağrısında bulunan bir açık mektup yayınladı.

Sanatçı Refik Anadol bu yıl Time'ın 'AI Impact Ödülü'nü aldı

Mektupta, "Müzayedeye çıkarmayı planladığınız eserlerin çoğu, telif hakkıyla korunan eserler üzerinde eğitilmiş yapay zeka modellerini kullanıyor" yazıyor, "Yapay zeka modelleri ve bunların arkasındaki şirketler, insan sanatçıları sömürüyor ve eserlerini izinsiz veya tazminatsız olarak kullanarak sanatçılarla rekabet eden ticari yapay zeka ürünleri üretiyor."

10 Şubat Pazartesi itibarıyla, mektup 3400'den fazla kişi tarafından imzalandı ve birçoğu sanat yaratımında yapay zeka kullanımının etik değerleri konusunda endişelerini dile getirdi.

Christie's ise X'te satışın "sanatsal faaliyetin sınırlarını yeniden düşünmemize meydan okuduğunu" yazdı. Müzayede evi iyimser ve müzayedenin en az 600.000 $ (581.000 €) getirmesini bekliyor ve ödeme olarak kripto para kabul ediliyor.

Christie's, 2021'de çığır açan bir non-fungible token (NFT) müzayedesiyle dijital sanat dünyasında iz bırakmış bir sanatevi.  Müzayede evi, 11 Mart 2021'de Beeple'ın 'Everydays: The First 5000 Days' adlı eserini 69 milyon dolara (66,8 milyon €) satarak tarihe geçti - NFT'leri küresel sahneye taşıyan ilk büyük müzayede evi oldu.

Tarihin ilk yapay zeka tablosu: Pindar Van Arman', 'Ortaya Çıkan Yüzler' (2017)

Kasım ayında Sotheby's New York, yapay zeka destekli insansı bir robot olan Ai-Da tarafından yaratılan bir tabloyu 1.084.800 dolara (1 milyon €) satarak ses getirdi.

AI SANATI NEDİR?

Basit bir ifadeyle, yapay zeka sanatı (AI sanatı), AI araçlarıyla yaratılmış veya geliştirilmiş herhangi bir sanat biçimidir. Birçok sanatçı, AI ile süreçlerini tanımlarken 'iş birliği' terimini kullanır.

Ancak bu teknolojinin açtığı sınırsız olanaklar göz önüne alındığında - ve müzelik güzel sanatlar bağlamında, birçok AI çağdaş güzel sanat eserinin gösterildiği arenada - kaliteli AI sanatının ne olup olmadığını belirlemek de oldukça yeni ve zor bir iş: 'AI, insan yaratıcılığının yerini tutmaz. Sales Giles, İnsan yaratıcılığının yelpazesini geliştiriyor, diyor. Bu, mümkün olanı zorlamak için teknolojiyi kullanmak, insan faaliyetinin dışında, ancak ondan ayrı olmayan, neyin başarılabilir olduğunu keşfetmekle ilgili.’

Sarp Kerem Yavuz

Yapay zeka sanatı, yapay zekanın fırçayı kullanmasına, melodiyi bestelemesine ve hatta anlatıyı yönetmesine yardımcı olduğu bir fenomen olarak ortaya çıktı. Örneğin, DALL-E, Midjourney ve Stable Diffusion gibi araçları kullanarak, yaratıcılar algoritmalarla işbirliği yapıyor veya kendi sinir ağlarını oluşturuyorlar. –

Veri kümelerindeki desenleri tanıyan insan beyni — ilgi çekici olduğu kadar yıkıcı da olan sanat eserleri yaratmak için kullanılıyor.

SANATÇININ ELİ VE YAPAY ZEKA

Genellikle tanımlandığı gibi, yapay zeka doğası gereği insandır. Christie's Dijital Sanat Yöneticisi Sebastian Sanchez, "Kod bir tür zanaat olarak düşünülebilir" diyor. Geleneksel anlamda resim veya çizimde olmasa da, her zaman bir şekilde veya formda eller yer alır. Mühendisler ağları programlıyor ve bazı sanatçılar önceden var olan araçları kullanarak rafine metin istemleriyle sanat yaratıyor.

Dahası, yapay zeka sanatındaki çeşitli stiller, dahil olan sanatçıların karakter ve yaklaşımlarındaki büyük genişliğin kanıtıdır. Örneğin, mesleği mimarlık olan Singapur merkezli Niceaunties, yaşlanma, özgürleşme, çevre bilinci, güzellik ve neşe gibi evrensel temaları keşfetmek için yapay zeka araçlarını kullanıyor. Bir "teknoloji meraklısı" veya eğitimli bir kodlayıcıdan çok bir hikaye anlatıcısı olan eserleri, Kopenhag'daki Louisiana Modern Sanat Müzesi gibi kurumlarda sergilendi. Sanchez, ‘Yeni eserleri ve yeni sanatçıları tanıtmaktan her zaman gurur duyarız’ diyor. ‘Niceaunties’e, Christies’de bizimle birlikte büyük bir müzayede evinde ilk kez yer verdik ve o zamandan beri pazarı istikrarlı bir şekilde büyüdü ve önemli müze sergilerine dahil edildi.’

Çevrimiçi mektup, Christie’s Augmented Intelligence satışının duyurulmasından bir gün sonra, Cumartesi (8 Şubat) günü dolaşıma girdi. Müzayede evinin 600.000 dolardan fazla getirmesini beklediği satışta Refik Anadol, Harold Cohen, Holly Herndon ve Mat Dryhurst, Alexander Reben ve Claire Silver gibi sanatçıların eserleri yer alıyor. Christie's'e göre, satıştaki 20'den fazla lot beş on yılı kapsıyor ve yaklaşık dörtte biri, değiştirilemez token'lar (NFT'ler) gibi dijital olarak yerel eserler. Müzayededeki diğer eserlere örnek olarak ışık kutuları ve ekranlar, heykeller, resimler ve baskılar verilebilir.

Müzayedenin 20 Şubat'ta başlaması ve 5 Mart'a kadar sürmesi planlanıyor.

Yayımlandığında, Christie's'e müzayedeyi durdurması çağrısında bulunan mektupta 3576 imza vardı. Yazarlar, satıştaki bazı eserleri yaratmak için kullanılan yapay zeka modelleriyle ilgili büyük ölçüde sorun yaşıyorlar ve bu modellerin yaratıcılarının izni olmadan telif hakkıyla korunan eserler üzerinde eğitildiğini söylüyorlar.

Mektupta, "Bu modeller ve bunların arkasındaki şirketler, insan sanatçıları sömürüyor, onların çalışmalarını izinsiz veya ödemesiz kullanarak onlarla rekabet eden ticari yapay zeka ürünleri üretiyorlar" ifadeleri yer alıyor. "Bu modellere ve bunları kullanan kişilere verdiğiniz destek, yapay zeka şirketlerinin insan sanatçıların eserlerini toplu olarak çalmasını ödüllendiriyor ve daha da teşvik ediyor." deniyor.

Mektup, müzayedeye başkanlık eden Christie’s dijital sanat uzmanları Nicole Sales Giles ve Sebastian Sanchez’e hitaben yazılmış. Müzayede evinin sözcüsü The Art Newspaper'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Bu satışta temsil edilen sanatçıların hepsinin güçlü, mevcut çok disiplinli sanat uygulamaları var, bazıları önde gelen müze koleksiyonlarında tanınıyor. Bu müzayededeki eserler, eserlerini geliştirmek için yapay zeka kullanıyor."

Holly Herndon ve Mat Dryhurst's

Uygulamalarında bazen yapay zeka kullanan ve eserleri Christie's satışına dahil edilen (ve The Art Newspaper'a konuşan) bir sanatçı olan Sarp Kerem Yavuz, yapay zeka tarafından üretilen sanatın hırsızlık olduğu fikrinin bu tür çalışmalarda kullanılan veri kümelerinin yanlış anlaşılmasına dayandığını söylüyor.

"Yapay zeka tarafından üretilen görsellerin çoğu milyonlarca -tam anlamıyla milyonlarca- görselin birleşiminden oluşuyor, bu da hiçbir sanatçının bir çayır, kahraman bir şövalye, bir kedi veya bir çiçeğin görselinin kendi özel yaratımlarına dayandığını iddia edemeyeceği anlamına geliyor," diye yazdı bir açıklamada. "Yapay zeka tarafından üretilen görseller birçok yönden insan ilhamını taklit ediyor -sadece bilgileri ayrıştırmada daha verimliler."

Yapay zeka teknolojisi ilerledikçe ve günlük hayata daha fazla entegre oldukça, telif hakkı ve adil kullanımla ilgili yasalar ayak uydurmakta zorlanıyor. Geçtiğimiz ay, ABD Telif Hakkı Ofisi sanatçıların yapay zeka araçlarını kullanarak oluşturdukları eserlerin telif hakkını alabileceklerine, ancak "tamamen yapay zeka tarafından üretilen materyalin" koruma için uygun olmadığına karar verdi.

Sanatçıların telif hakkına tabi çalışmalarının Midjourney, Stable Diffusion ve Dall-E gibi programlara güç veren üretken AI modellerini eğitmek için kullanılması, yazılımı oluşturan teknoloji şirketlerine karşı davalara yol açtı. Sanatçılar, çalışmalarının AI programları tarafından izinleri veya mali tazminatları olmadan modelleri eğitmek için kullanıldığını söylüyor. Teknoloji şirketleri, bazı durumlarda bazı telif hakkına tabi materyallerin izinsiz kullanılmasına izin veren adil kullanım gerekçesiyle kendilerini savunuyorlar.

“Christie’s, bu modelleri on binlerce hatta yüz binlerce dolara satmaya yardımcı olarak neden bu modelleri onaylıyor, oysa bu modeller doğrudan çaldıkları birçok sanatçının yoksullaşmasına yol açıyor?” Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Fairly Trained’ın genel müdürü Ed Newton-Rex, daha adil veri kaynağı için üretken AI şirketlerini sertifikalandırıyor.

CHRİSTİE’S MÜZAYEDE EVİ

1766'da kurulan Christie's, Amerika, Avrupa, Orta Doğu ve Asya Pasifik'teki 46 ülkede fiziksel varlığı ve New York, Londra, Hong Kong, Paris ve Cenevre'de konunun amiral gemisi durumunda, uluslararası satış merkezleri bulunan dünya lideri bir "lüx" sanat işletmesidir.

Canlı ve yalnızca çevrimiçi müzayedeler ve özel satışlarla tanınan ve güvenilen Christie'nin uzman ağı, müşterilerine sanat değerlendirmesi, sanat finansmanı, uluslararası gayrimenkul ve eğitim dahil olmak üzere tam bir küresel hizmet "portföy"ü sunmaktadır.

Christie'nin müzayedeleri, 500 dolardan 100 milyon doların üzerine kadar değişen fiyat noktalarında 80'den fazla sanat ve lüks kategorisini kapsamaktadır.

artnews.com ve christies.com’dan derleyen: Ahmet Yıldız
Gercekedebiyat.com