Gerçek Edebiyat

Her yıl 14 milyon kız çocuğu 18 yaşına gelmeden evlendiriliyor. Ya da başka bir deyişle: her iki saniyede bir kız zorla evlendiriliyor. Eğer bu geleneğin önü alınmazsa 2030 yılına kadar  yaklaşık 950 milyon kız çocuğu 15 yaşına gelmeden kendisinden büyük birisiyle zoraki evlilik yapacak .

Children's Rights Division of Human Rights Watch “İnsan Hakları İzleme Örgütü” çocuk hakları başkanı Juliane Kippenberg, konu ile ilgili yaptığı açıklamada "15-19 yaş arası genç kızlarda anne ölüm oranı 20 yaş ve üzerindeki kadınlara göre çok daha fazla. Ayrıca kızlar için evlilik her zaman eğitimlerinin sonu anlamına geliyor. Evlenir evlenmez artık okula gitmelerine izin verilmiyor ve böylece tamamen kocalarına ve ailesine bağımlı hale geliyorlar." diyerek, uzun yıllar araştırmalarda bulunduğu  Afganistan, Bangladeş, Malavi, Nepal, Güney Sudan, Tanzanya, Yemen ve Zimbabwe'de  kızların ve kadınların zoraki evlilik sonucu tüm yaşamları boyunca şiddete maruz kaldıklarını, acı çektiklerini, toplumdan ve aile içinden dışlanmaları nedeniyle psikolojik rahatsızlıklar edinmelerine neden olduklarına dikkat çekti..

Dünyada 93 ülkede kızların 18 yaşından önce evlenmelerine izin veriliyor. Nijer'de durum daha da kötü: Oradaki kızların yüzde 76'sı çocukken evlendiriliyor. Hatta bazı illerde yüzde 89'a kadar çıkıyor

YOKSULLUĞUN KISIR DÖNGÜSÜ

Geri bırakılmış, sosyo ekonomik depremler içinde yaşayan fakir ülkelerde erken veya zoraki evliliklerin en büyük etkeni fakirlik.

 Ailede doğan erkek çocuğu geleceğin ekonomik yatırımı, ailenin geçimini sağlayan kişi olarak görülürken, kız çocukları ise genellikle sadece bir yük olarak algılanmaktadır.

Bangladeş'te yoksulluğa arttıran doğal afetlerin ardından çocuk yaşta evliliklerin sayısı artmaya devam ediyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (Women's Rights Division at Human Rights Watch)'nden Heather Barr, ülkedeki 100'den fazla zoraki evlilik yapan kızla yaptığı röportaj da "Bazı kızlar bana iyi olduklarını çünkü artık her gün yemek yiyebileceklerini söylediler" dedi. "Ondan önce, sadece iki veya üç günde bir yiyecek bir şeyler bulabiliyorladı. Evlilikle en azından kendilerinin ve ailelerinin karınları doyuyorlar" diyerek acı gerçeğe dikkat çekti.

Irak Kürt bölgelerinde ise  kızların on iki yaşında evlenmelerine izin verilmesi sadece bir gelenek... Hz. Muhammed, karısı Ayşe ile ilk kez on iki yaşındayken beraber olması gelenkleştirilmiştir. Şafii İslam hukuk ekollerinin çoğu çocuk evliliklerini destekleyor.Ülkedeki  Kadın hakları örgütü "Wadi"nin Proje yöneticisi Falah Muradkhan,  çocuk yaşta evliliklere karşı savaşımlarının yetersiz kaldığına dikkat çekerek. "Buradaki kanun 18 yaşından önce düğünleri yasaklıyor, ancak her molla çocuk evliliklerini yadırgamadan evlilik cüzdanı veriyor" diyor.

EĞİTİME ENGEL

Çocuk gelinlerin yüzde 60'ından fazlasının okul bitirme şansı yok. Bu nedenle kendilerine bakma ve geliştirme fırsatları da yok. Kendisinden yaşlı kocasının ve ailesinin kendisine verdiği doğmatik bilgilerle yaşamını sürdürmek ve onların kendisine öğrettikleriyle yaşamını devam ettirmek zorunda. Bu kısır yoksulluk, cahillik, döngüsü sonucu çocuk gelinler evlendikten sonra okuldan alınmakta ve daha sonra eş, evde veya erkeğin ailesinin tarlalarında işçi ve ucuz işgücü olmakla sonuçlanmaktadır. Kız artık o ailenin bir ferdi değil, maddi geliridir ve öyle kalmaya mahkumdur.

SAĞLIK SONUÇLARI GENELLiKLE ÖLÜMLE BİTİYOR

On ila 14 yaşındaki çocuk gelinlerin çoğu hamilelik ve doğum sırasındaki komplikasyonlardan ölmektedir.  Hamilelik ve doğum sırasındaki komplikasyonlar, dünya çapında 15-19 yaş arası kız çocuklarının ölümünde ikinci sıraya almakta. Bu oran 20 ila 24 yaşındakilere göre beş kat , 20 yaşın altındaki kızlarda düşük veya ölü doğum riski ise yüzde 50 daha fazladır.

Pek çok ülkede kız çocukların hem cinsel eğitim hem de hakları konusunda aldıkları hiç bir eğitim, öğreti ya çok az veya hiç yok. Kızlar, evlilikte tacize, tecavüze  uğradıklarında kime başvuracaklarını bilemediklerden aç ve sokakta kalmamak için ses çıkarmıyorlar, çıkaramıyorlar çünkü her karşı çıkış kendisine dayak, şiddet ve işkence olarak geri dönüyor.

Kippenberg, geleneklerin, yaşam zorluklarının, eğitimsizliğin neden olduğu çocuk evliliğinin kaldırılmasının, ahlaki düşüncelerle  yakından bağlantılı olduğu için genellikle zor bir girişim olduğunu ifade ederken, “Diğer yandan birçok ülkede çocuk evlilikleri sorununu kökten çözümlemek için ciddi çalışmalar ve projeler var. Hem aktivistlerden hem de ülke hükümetlerinden tüm dünyada doğru yönü işaret eden çabalar görüyoruz. En kötü etkilenen kıta olan Afrika'da, geçen yılın sonunda çocuk evlilikleriyle mücadele konulu bir Afrika Birliği konferansı gerçekleşti ” diyor Kippenberg. “Ancak, örneğin Pakistan'da, buna uygun bir yasanın yakın zamanda reddedildiği ters gelişmeler de var."

BM, 2030 yılına kadar artık çocuk evliliklerini bitirmek istiyor.

Kalkınma planlalarına -çocuk evliliklerini- de dahil eden BM ise konu ile ilgili yaptığı açıklamada: çocuk yaşta evliliklere karşı gerçekten başarıya ulaşmanın küresel bir yaklaşım gerektirdiğine dikkat çekilerek, konuyu çözümlemek için  çeşitli olanaklar ve çözümler, yeni yaklaşımlar izlenmesi gerekir.  Her şeyden önce, uzun yıllar boyunca siyasi iradeye ve yasalara,  genç kadınların cinselliğine saygı gösterecek, onları serbest bırakacak iradeye ihtiyaç var. Ayrıca, eğitim, sağlık, ekonomi ve adaletin uzun vadeli, belirli bir amaca ulaşmak için türlü işler arasında bağlantı, ilişki, düzen ve uyum sağlanması gerekir . O zaman toplumlar, kızları ve kadınları eşit düzeyde destekleyip topluma Kabul ettirirler açıklamasını yaptı.

HER GÜN 60 KIZ ÇOCUK YAŞTA EVLiLiKLER YÜZÜNDEN ÖLÜYOR

Çocuk yaştaki evlilikler sonucu oluşan erken gebelikler ve doğumlar nedeniyle her yıl 22 000'den fazla kız çocuğu yaşamını yitimektedir. Bu, dünya çapında günde 60 kız demek oluyor.

 Save the Children International'ın genel müdürü Inger Ashing, "Erken evlilik, kızlara yönelik cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin en kötü ve en ölümcül biçimlerinden biridir" diyor. Çünkü: “Her yıl milyonlarca kız çocuğu, genellikle çok daha yaşlı erkeklerle zorla evlendiriliyor. Artık çocuk olmalarına izin verilmiyor, okulu bırakmak zorunda kalıyorlar ve hatta hayatları tehlikede.”

“Doğum sırasındaki komplikasyonlar” “genç kızlar arasında en yaygın ölüm nedenidir”. "Hükümetler, tüm kız çocuklarının güvenliğine ve sağlığına öncelik vermeli ve çocuk yaşta evliliklerden ve doğuma bağlı ölümlerden korunmalarını sağlamalıdır" çağrısında bulunuyor.

Save the Children’ın  “Küresel Kız Raporu 20212” 2030'a kadar çocuk yaşta evliliklerin yaklaşık 10 milyon kızın hayatını riske atacağına dikkat çekerken, son 25 yılda kaydedilen ilerleme, muhtemelen 80 milyon çocuk evliliğini engellemesinin Corona salgını ile değiştiğine işaret edip. Son iki yılda yaşanan küresel salgının sosyal eşitsizlikler gibi çocuk yaştaki evliliklerinde artmasına neden olduğunu. Artan yoksulluk, okulların kapanması ve aşırı gerilmiş sağlık hizmetlerinin tümü, karantina sırasında kadınlar ve kızlar için geleceğin riskleri arttırdığını ifade edilmiş.

Batı ve Orta Afrika: Günde 26 ölüm! Erken evliliklerden kaynaklanan tüm tahmini ölümlerin neredeyse yarısı (9.600) burada meydana geliyor. Bölgede genç anneler arasındaki ölüm oranı dünyanın diğer bölgelerine göre dört kat daha fazla.

Güney Asya: Yılda 2000 ölüm (günde altı)

Doğu Asya ve Pasifik bölgesi: 650 ölüm (günde iki)

Latin Amerika ve Karayipler: Yılda 560 ölüm (günde neredeyse iki)

Çocuk evliliğinin yasa dışı olduğu ülkelerde bile, özellikle erken yaşta evliliklerin yüksek olduğu Burkina Faso'da olduğu gibi, bu uygulama hala yaygın. En son rakamlara göre (2010 itibariyle), ülkede çocuk evililiği yapan kadınların (20-24 yaş arası) oranı yüzde 52'dir.

Nijer'de 2012'de pay yüzde 76,3'tü. Başka bir deyişle: 20 ila 24 yaş arasındaki her dört kadından daha fazlası çocukken (18 yaş altı) evlenmiştir.

Mali da daha 2018 (53,7 yüzde) içinde yarıdan oldu.

Ayrıca rapora göre Nijerya'da (yüzde 43,4), Etiyopya'da (yüzde 40), Somali'de (36) ve Dominik Cumhuriyeti'nde (35,9) kızların yarısından biraz daha azı etkileniyor.

Analiz edilen geri kalan ülkelerde, oran daha düşük, ancak yine de yüksek. Sierra Leone (yüzde 29,6), Fildişi Sahili (27) Bolivya (19,7), Mısır (17,4) Endonezya (11) ve Lübnan (6).

Erdem Buyrukçu
Gerçekedebiyat.com