Gerçek Edebiyat

VADİDEKİ ZAMBAK ROMANININ ÖZETİ

Vandenesse Vikontu Felix, mazisi hakkında her şeyi bilmek isteyen nişanlısı Manerville Kontesi Watalie'ye hayatının hikâyesini uzun bir mektupla anlatır.

Felix, ailesi içinde her türlü şefkatten ve ilgiden yoksun büyüyen içine kapanık, hassas, ruhu yalnızlık dünyaları içinde, karamsar bir gençtir. Arkadaşı ve dostu yoktur.

Yüksek tahsilini Paris'de tamamladıktan sonra tekrar Tours'a ailesinin yanına döner. Gençliğinin sebep olduğu şehvet bunalımlarından kurtulmak için kendisini okumaya verir. Bununla biraz avunmakla beraber zaman zaman ölmek istemek gibi umutsuzluklara kapılır.

O sıralarda, bir bayram dolayısıyle tertiplenen baloya ilk defa ailesiyle birlikte katılacak olan Felix heyecanla baloya hazırlanır. Felix baloda kimseyi dansa dâvet edemez; şaşkın ve bezgin bir köşeye çekilir. Birden yanında çok güzel bir kadın olduğunun farkına varır.

Felix birdenbire taşan şuursuz bir istekle ani olarak kadının omuzundan öper. Kadın hakarete uğramış bir edayla uzaklaşınca büyük bir vicdan azabı duyar.

O günden sonra yepyeni bir ruh haleti içinde bu kadını bir aşk tanrıçası gibi hayal edip sever. Felix değişiklik annesini telâşlandırır, onu Montbazon'la Azay-le Rideau arasında İndre Irmağı üzerindeki Frapesle Şatosuna bir ahbabının yanına gönderir. Oysa Felix'in bütün arzusu baloda karşılaştığı sevgiliyi bulmaktır.

Talihin garip bir cilvesi olarak Felix ona İndre Irmağında rastlar.

Bu kadın Frapesle Şatosuna komşu Cloehcgourde Şatosunda oturan Kont de Maurtsauf'un karısıdır. Felix ev sahibinin aracılığıyle bu aile ile tanışır.

Yakından tanıyınca kontese daha çok hayran olur, mânevi güzellikleriyle büyülenir. Aslında kontes mutsuz bir kadındır. Kocası, zaman zaman yarı cinnet nöbetleri geçiren, bencil, huysuz bir adamdır. Gözü gibi sevdiği iki çocuğu zayıf ve hastalıklıdır. Evdeki hayatın cehennemi bir havası vardır.

Ne var ki, kontes de Maurtsauf hoppa bir kadın değildir, şartlar ne olursa olsun kocasına ve çocuklarına bağlıdır, onda meleklere has, tanrısal ilhamlarla dolu yüce bir ruh vardır. Kendisini çılgınca seven Felix’e arkadaşca bir yakınlık gösterir.

Öyle ki kaynayan kanının bütün ateşiyle Felix bu genç kadını arzulamakta ise de, onun sağlam ahlâk anlayışı, yüce ağırbaşlılığı karşısında şehvet duygularını bastırmaya, sadece onun yaşadığı yerde yaşamak onunla arkadaşlık etmekle yetinmeye çalışır.

Delikanlının bu hususta gösterdiği iyi niyet ve çaba kontesin gözünden kaçmaz, onu çocuğu gibi sever, kollar, ona çok güvendiği içindir ki, hayatının bütün sırlarını açar.

Felix artık Maurtsauf'ların yakın dostu olmuştur. Genç kadın bu yakınlıktan çok hoşnuttur. Felix için kontes de Maurtsauf erişilmesi imkânsız ilâhi bir kadın olmuştur.

Bir süre sonra Felix, sarayda görev almak üzere Paris'e gitmeye karar verir. Ayrılışları ikisi için de çok güç olur, kontes yolda okuması şartıyla Felix'e bir mektup verir.

Bu mektubunda duyduğu derin aşkı ana sevgisi olarak nitelemeye çalışan genç kadın, Paris'de sosyete hayatında başarılı olması için Felix'e nasihat vermekte, onun başarıl olması için birtakım yolları göstermektedir. Kontes'in uzaktan yardımlarıyla Felix sarayda, vazife alır, kral XVIII. Louis'in gözüne girer.

İlâhi sevgilisinin nasihatlerini tuttuğu için sosyete hayatında başarılı olur. Gönlünde aşkların en ebedisini yaşattığı için de kadınlarla ilgilenmez.

Zaman zaman Tours'a gidip kontesi görmek hayatının en büyük mutluluğudur. Paris sosyetesi içinde Markiz Arabella Dudley isminde evli ve çok güzel bir İngiliz kadını Felix'e göz koyar, yalnız bir saf aşkın heyecanlarına kapılmış olan bu romantik delikanlıyı bir takım oyunlarla tuzağa düşürür.

Felx'e o zamana kadar tatmadığı beden ihtiraslarını tattırır. Felix yepyeni tesirlere ve zevklere kapılır. Ne var ki, böyle bir aşk, doyum anlarından sonra Felix'i pişman kılar, kontese karşı duyduğu tertemiz aşka leke sürüyormuş gibi bir his duyar, suçluluk duygusuna kapılır.

Ama ne var ki, ihtiraslarını bütün bütün boğamayan Felix, iki kadın arasında bocalar durur, birinin sevgisinde ten ihtiraslarına doyar, diğerininkinde ruhunu arıtır. Kontes de Mourtsauf kısa bir süre içinde Felix'in macerasını öğrenir, bu, onun için büyük bir darbe olur.

Çünkü aşkına gönlünce karşılık veremediği Felix'i kızına eş olarak seçmiştir. Kontes bağlılık yemini eden Felix'i Lady Arabella'ya iter. Felix buna rıza gösterirken kontesi için için yaraladığını fark etmez.

Paris'e döner, kendisine işlerine verdiği sırada kontesin hasta olduğu haberini alır. Felix çılgın gibi Tours'a koşar.

Ne var ki geç kalmıştır, kontes ölmek üzeredir. Yara alan aşkı onu yiyip bitirmiştir.

Felix'i sevdiğini, affettiğini itiraf ederek ölür. Felix'in kızı Madeleine ile evlenmesini vasiyet eder. Ne var ki, içli bir kız olan Madeleine annesinin ölümüne sebep olan bir adamla evlenmek istemez.

Felix bin bir türlü yeis içinde Paris'e döner.

Lady Arabelladan da eski yakınlığı bulamaz. Büsbütün hayata küsüp içine kapanır. Geçirmiş olduğu şiddetli heyecanlardan yorgun, ilâhi sevgilisini kaybetmekten dolayı üzgündür.

Artık hayatta ve aşkda aradığı avunma ve tesellidir. Oysa gururlu bir kadın olan Natalie de Manerville böyle anlaşmalı bir aşka yanaşmak istemez.

Mutsuzlukla neticelenen maceralarında Felix'i suçlu bulur. Ve nişanı bozar.

VADİDEKİ ZAMBAK

Honore De Balzac (Eseri Türkçeye çeviren Vahdet Gültekin) Altın Kalem Klâsik Romanlar Serisi; Fransız Edebiyatı — Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii A.Ş. İstanbul 1970 — Birinci Baskı, lüks ciltli, 374 sayfa, roman.

HONORE DE BALZAC KİMDİR

(1799 - 1850) Büyük Fransız romancısı Balzac, Tours'da doğmuştur. Hukuk tahsili yapmaya kalkışmışsa da ailenin karşı çıkmasına rağmen yarım bırakarak yazarlık hayatına atılmıştır.

Eserlerinde amacı insanları oldukları gibi vermektir. Özelliği bir biyoloji bilgini gibi insanları gözlemek ve incelemektir. Balzac, realist ekolün öncülerindendir. Maddi sıkıntılar içinde sürdürdüğü sanat hayatında başarıya ulaşması pek kolay olmamıştır.

Balzac'ın en önemli eserleri: Goriot Baba, Eugene Grandet, Cesar Birotteau, İki Yeni Gelinin hâtıraları, Otuz Yaşındaki Kadın, Tefeci Gobseck.

Gercekedebiyat.com