PEN 2024 Şiir Ödülü Enis Batur'un
Türk PEN Başkanı Zeynep Oral PEN Yazarlar Derneği 2024 Şiir Ödülünün Enis Batur‘a verildiğini açıkladı.
PEN Yazarlar Derneği 2024 Şiir Ödülü Enis Batur‘a verildi. PEN Başkanı Zeynep Oral ödül gerekçesini şu ifadelerle açıkladı: “Edebiyatın birçok alanında, özellikle şiir, deneme, roman, eleştiri alanlarında eser veren, eserlerinde Doğu ve Batı kültürünü harmanlayan, bunların yanı sıra editörlük, yayıncılık, dergicilik gibi geniş bir yelpazede sürekli üreten, kendi deyişiyle 'Edebiyat İnsanı' Enis Batur’u kutluyoruz. Ve bu yıl bize sunacağı 2024 Şiir Manifestosu’nu merakla bekliyoruz.” Asıl adı Ahmet Enis Batur’dur. (d. 28 Haziran 1952, Eskişehir) Aralık 2017'den beri Kırmızı Kedi Yayınevi'nin, Aralık 2020'den beri de Simurg Art Yayınevi tarafından çıkarılan Kirpi şiir dergisinin genel yayın yönetmenliğini yapmaktadır. 28 Haziran 1952'de dünyaya geldi. Dedesi Şirket-i Hayriye'nin kurucusu Hüseyin Hâki Bey'dir. Babası eski Türk Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur'dur. Çocukluğu Eskişehir ve Napoli ilk gençlik yılları İstanbul ve Ankara'da geçti. İlkokulu Dumlupınar İlkokulu'nda, ortaokul ve liseyi Saint Joseph ve Ankara Lisesi'nde okudu. İlk yazısı 1970'te, ilk kitapları 1973'te yayınlandı. Öğrenciliği sırasında Ulus gazetesinin sinema sayfasını yönetti. Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde başladığı yükseköğrenimini 1976 yılında Paris'te tamamladı. Ülkeye döndükten sonra Yazı, Oluşum, Meb ve Tan dergilerini çıkardı. 1982'de Çağdaş Kent dergisini çıkardı, ilk sayıyla birlikte dergi, sıkıyönetim tarafından yasaklandı.1983'te Avrupa Ülkeler Ansiklopedisi'ni, 1984'te İslam Ülkeleri'ni yayına hazırladı. 1987-88 arası Şehir dergisini çıkaran ekibin başında yer aldı. Askerliğini Çankırı'da yaptı. 1983'te İstanbul'a yerleşti. Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığını (1979-1980), Milliyet'in kültür servisi ve yan yayınlar yöneticiliğini (1983-1984), Milliyet Büyük Ansiklopedi'nin (1986) ve Dönemli Yayıncılık'ın genel yayın yönetmenliğini (1987-1988) yaptı; 1988-2004 arası Yapı Kredi Yayınları'nı yönetti. Birçok klasiğin ve önemli yabancı eserin Türkçeye çevrilmesinde başrol oynadı. Yapı Kredi Yayınları'nı sektörde öncü hale getirdi. Gergedan, Sanat Dünyamız, Kitap-lık, Cogito, Arredemento Dekorasyon, Fol gibi dergilerin hazırlanışında sorumluluklar üstlendi; Remzi Kitabevi'nin (1990-1993), TRT'deki "Okudukça" programının (1994-1999) yayın danışmanlığını yaptı; Açık Radyo'nun kuruluşuna katkıda bulundu ve "Şifa, Şifre, Deşifre" programını gerçekleştirdi; Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)'nun "Göreme'den İstanbul'a kültür mirasımız" kampanyasını (1984) yönetti, Cumhuriyet, Milliyet, Dünya, Aydınlık gazetelerinde, Yeni Gündem, P-Eki, Express, 2000'e Doğru dergilerinde haftalık, Cumhuriyet Bilim-Teknik dergisinde aylık yazılar yazdı. Yurt dışındaki çeşitli dergilerde ürünleri yayımlandı: Poesia, Il Ebbro Quaterno, Letters Internationales, Quarterly West, Tabaccaria, Podium, Kelk, Connaissance des Arts, Talismen, Didale. Şiirleriyle Cemal Süreya, Altın Portakal, Sibilla Aleramo, Necatigil ödüllerini, denemeleriyle TDK ödülünü kazandı. Kitaplarından Opera üzerine Ahmet Oktay'ın kitabı İsrafil'in Sûru ve bir sempozyumun bildirilerini bir araya getiren "Opera Odağında Enis Batur Şiiri", yapıtları üzerine yazılmış yazılardan bir seçmeyi derleyen "Otuz Kuş Bakışı", Hatice Aynur'un hazırladığı "Enis Batur Bibliyografyası 1970-1995", Esra Ermert'in yazdığı "Gen Haritası: Enis Batur Şiiri'nde Kullanım Sıklığı ve Köken Temelinde Sözcük Taraması" ve Cem Akaş'ın "Belkienisbatur" adlı eserleri ve 2018 yılında yayınlanan, Cavit Mukaddes'in "Sessizliğin Sesi: Enis Batur ve Poetikası" (Sub Press, 2018) kitabı, hakkındaki başlıca kaynaklardır. Tuğralar: Lirik Şiirler 1973-1984 (Tan,1985; Remzi Kitabevi, 1993; Kırmızı, 2006) Perişey (Remzi, 1992; Altıkırkbeş,1998; Kırmızı 2006) Cemal Süreya ödülü Ağlayan Kadınlar Lahdi (Harf, 1993; Kült Neşriyat, 2016) Darb ve Mesel - Arka Şiirler (Altıkırkbeş, 1995) Kanat Hareketleri: Lirik Şiirler 1993-1999 (Altıkırkbeş, 2000; Kırmızı, 2007) Zirvedekiler ödülü Neyin Nesisin Sen (Kırmızı, 2007) Behçet Necatigil ödülü A Capella (Kırmızı Kedi, 2015) Tuğralar – Perişey (Kırmızı Kedi, 2015) Kanat Hareketleri – Neyin Nesisin Sen (Kırmızı Kedi, 2015) Karanlık Oda Şarkıları (Simurg Art, 2020) Gece Korkunç Sünger, blues (Simurg Art, 2022) Keşiş Dağı (Orlando Poetry, 2023) Doğu - Batı Divanı (YKY, 1997, 2. Baskı 2002; Kırmızı 2008) Ağırlaştırıcı Sebepler Dîvanı (Altıkırkbeş, 2003) Doğu - Batı Divanı 2 (Kırmızı, 2007) Doğu - Batı Divanı 3 (Kırmızı, 2010) Yanık Divan (Kırmızı Kedi, 2016) Nil (Yapıt 1975; 4. Baskı Altıkırkbeş, 1998) İblise Göre İncil (Yeni Ankara, 1979; 4. Baskı Altıkırkbeş, 2001) Kandil (Ada, 1981; 4. Baskı Altıkırkbeş, 2001) Sarnıç (Nisan, 1985; 4. Baskı Altıkırkbeş, 1996) Koma Provaları (Altıkırkbeş, 1990) Sütte Ne Çok Kan (Altıkırkbeş, 1998) Abdal Düşü: Düzyazı Şiirler 1998-2002 (Altıkırkbeş, 2003) Koma Provaları, Sütte Ne Çok Kan, Abdal Düşü (Kırmızı, 2007) Nil, İblise Göre İncil, Kandil, Sarnıç (Kırmızı, 2007) Ondört+X+4 deneysel metin [Tipografik yorum: Savaş Çekiç] (C Yayınları, 1994) Eros ve Hgades (Shakespeare and Co, 1973) Bir Ortaçağ Yalnızlığı (ABC, 1973) Yazılar ve Tuğralar Şiirler 1973-1987 (BFS, 1987) Taşrada Ölüm Dirim Hazırlıkları (Oğlak, 1995) Opera 1 - 4004 (Altıkırkbeş, 1996) Altın Portakal ödülü Papirüs, Mürekkep, Tüy—Seçme Şiirler (YKY, 2002) Yazınsal / Eleştirel Denemeler Şiir ve İdeoloji (Derinlik, 1979; İkinci basım: Mitos, 1993) Türk Dil Kurumu ödülü Yazının Ucu Yazınsal Denemeler 1976-1993 (YKY, 1993) Seyrûsefer Defteri (YKY, 1997) Aciz Çağ, Faltaşları (YKY, 1998) Smokinli Berduş: Şiir Yazıları 1974-2000 (YKY, 2001; Granada, 2013) İmgeleri Kim Dinler? (YKY, 2004) Sinema Yazıları - Hurufi Gözüyle Büyü Kutusu (ES, 2007) Pervasız Pertavsız (Kırmızı, 2009) Ölesiye Sanat - Yeni Faltaşları (Alakarga, 2013) Son Modernler [Edebiyat üzerine denemeler] (Sel, Şubat 2014) Yazının Sınır Boyuna Yolculuklar [Edebiyat üzerine denemeler] (Sel, Eylül 2014) Karanlıktan Işık Yontanlar [Sanat üzerine denemeler, 1976-2008] (Sel, 2015) Öteki Pusula [Sanat ve edebiyat üzerine denemeler] (Sel, 2016) Rabia Hatun, Tuhaf Bir Kıyamet (YKY, 2000) İlhan Berk: Mağara Ressamı, Sapkın Nakkaş, Namahrem Kalem (YKY, 2000) Centuria %45 (Epsilon Beta) (Çekirdek Sanat, 2009) Dalgınlık Kursları (Kırmızı Kedi, 2014) Gülmekten Ölmek - Çekmeceler Kitabı I (Sel, 2016) Nigredo – Durayazmak (Kırmızı Kedi, 2016) Heptameron (Kırmızı Kedi, 2017) Memnu Mıntıka (Kırmızı Kedi, 2018) Endişe Yengeçleri (Levent Şentürk ile) (Kırmızı Kedi, 2018) Lisan-ı Münasip (Kült Neşriyat, 2018) Sekizinci Günahın Sonrası (Sel, 2018) Yumurtalarını Kollamak (Kırmızı Kedi, 2019) Simsiyah Soulages ile Konuşmak (Kırmızı Kedi, 2020) Kısa Kısas Kıssası (Alakarga, 2020) Denemek Sapmak - Çekmeceler Kitabı II (Sel, 2021) Serseri Mayın (Simurg Art, 2022) Önkudöde - Acayip Bir Şiir (Epona, 2022) Ben Var Yazmak (Orlando Poetry, 2024) Kediler Krallara akabilir (Remzi, 1990; 3.Baskı Sel, 2002) Gönderen: Enis Batur (Remzi, 1991; 2. Baskı Sel, 2000) Kırkpare (Remzi, 1993; 2. Baskı Sel, 2001) Su, Tüyün Üzerinde Bekler (Sel, 1999; Fevkalâde genişletilmiş 2. Baskı Sel, 2003) Kurşunkalem Portreler (Sel, 1999; 2. Baskı Sel, 2000) Zoo’m Harflerden Hayvanat Bahçesi (Kırmızı Kedi, 2017) Sami Hazinses ile Söyleşi (Sub Press, 2023) Günebakan Yazılar / Söyleşiler Günebakan I: Alternatif: Aydın (Hil Yayın, 1985; Ark, 1995; Kırmızı, 2013 (Genişletilmiş Basım) Küçük Kıpırtı Tarihi (Boyut,1992) Günebakan II: Saatsız Maarif Takvimi (Ark, 1995; Kırmızı, 2014) Günebakan III: Türkiye'nin Üçlemi (Papirüs, 1998; Kırmızı, 2015 (Genişletilmiş Basım) Sıçrayan Fasulye (Sanat Dünyamız Eki, 1991) Yüzyüze (Sanat Dünyamız Eki, 1991) Almanak (Sanat Dünyamız Eki, 1991) Ses, Harf, İmge (Sanat Dünyamız Eki, 1991, 2. Baskı Factory, 2022) Bi-Linç (Sanat Dünyamız Eki, 1991) Sıçrayan Fasulye/Yüzyüze/Almanak/İskeletler Dansı/Ses,Harf,İmge/Bi-Linç/Paris (YKY,1992) Hatay’da Bir Rolls Royce (Altıkırkbeş, 1992) Perec Kullanım Kılavuzu (Mitos,1993) Modernlerin Gecesi (Altıkırkbeş, 1995) Başkalaşımlar XI-XX (YKY: 2000 / Kırmızı Kedi, İkinci Basım: 2016) Bir Varmış Bir Okmuş: Sözümona Düzmece bir Wilhelm Tell Hikâyesi (Sel Yayıncılık, 2002) Plati—Bir Ada Denemesi (Sel, Şubat 2006) Başkalaşımlar XXI-XXX (Kırmızı: 2009) Geronimo'nun Ölümü (Sel, Haziran 2012) İnziva Burçları (Sel, Aralık 2019) Herakleitos Okumaları (Kült Neşriyat, 2021) Sanat Bakacından Savaş (Kızılay, 2023) Otuz Kuş Birden Olmak (B/F/S, 1987; Norgunk, 2007) Yolcu (İyi Şeyler Yayıncılık, 1996; Kırmızı, 2011) Seyrüsefer Defteri (YKY, 1997) Kum Saatından Harfler: Sokulgan Okur İçin İçbükeyler (YKY, 2001) Bekçi (Oğlak Yayınları, 2003; Kırmızı Kedi 2017) Suya Seng, içbükeyler 2002-2007 (Sel, Haziran 2008) Şehir Meydanında Fıçı Yuvarlamak, içbükeyler 2008-2010 (Kırmızı, Kasım 2012) Merak Cemiyeti Tutanakları, içbükeyler 2010-2011 (Alakarga, Ocak 2013) Fetret Notları (Kırmızı Kedi, 2017) Alacakaranlıkta Elyordamı (Kırmızı Kedi, 2021) Foto-Grafiti 114 Gözdikme (Kırmızı Kedi, 2022) Bu Kalem Bukalemun (Hil: 1988 / İkinci basım: YKY, 1997; Genişletilmiş 5. Baskı Sel, 2017) Bu Kalem Melûn (YKY: 1997; Genişletilmiş 4. Baskı Sel 2017) Bu Kalem Un (ufak) (Okuyanus: 2004; Sel 2017) 60 mm Dizüstü Meşkler ve İçcep Meşkleri (Sel: 2011) Karakuşi Hükümler (Simurg Art, 2022) Şato - Marquis de Sade (Simurg Art, 2023) Monokondiller (Simurg Art, 2023) "Roman Denemeleri ve Anlatılar" Acı Bilgi: Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi (YKY, 2000; Kırmızı Kedi, 2015) Elma: Örgü Teknikleri Üzerine Bir Roman Denemesi (Sel Yayıncılık, 2001) Başka Yollar (YKY, 2002; Kırmızı Kedi, Mayıs 2013) Mürekkep Zaman (YKY, 2004; Kırmızı Kedi, Temmuz 2014; Kırmızı Kedi 2017) Rakım Sıfır, imgelem alıştırmaları 2008-2012 (Kırmızı Kedi, Ekim 2012) Basit Bir Es (Kırmızı Kedi, 2015) Gezi, Yol Günlüğü, Seyahatname İki Deniz Arası Siyah Topraklar (YKY, 1997; Remzi, 2014) Amerika Büyük Bir Şaka Sevgili Frank, Ama Ona Ne Kadar Gülebiliriz? (YKY, 1999; Remzi, 2014) Şehr'enis (Literatür, Nisan 2002) İki Deniz Arası Siyah Topraklar ve Kesif ve ¿ (YKY, 2002) Paris, ecekent (YKY, 2003; Remzi, 2012) Bulutlardan Yontma Kayalar, bir bretagne gezisi (Alkım, Eylül 2005) Pasaport Damgaları (Kırmızı, 2008; Kırmızı Kedi 2019) Ada Defterleri (Kırmızı, Ağustos 2008; Kırmızı Kedi 2017) Siyah Sert Berlin (Remzi, 2013) Ziyaretler Kitabı (Kırmızı Kedi, 2014) Zühtü Müridoğlu Kitabı (YKY, 1992) 20. Yüzyıl Fransız Resim Sergisi (YKB 50.Yıl Özel): (YKY,1994) Aloşname (Ali Teoman Germaner ile) (YKY, 1999) Fatma Tülin / Bir (İki) Sergi Öncesinden Tablolar (Sel, 1999) Defter (Selçuk Demirel ile) (YKY, 2001) Son Kare (Kaan Çaydamlı) (Altıkırkbeş, 2002) Arazi-Marazi (Armağan Ekici vd. ile) (Sel, 2002) Negatif İmge (Cem İleri vd. ile) (Sel, 2002) İstanbul Des Djinns (2003; Türkçesi (Cinlerin İstanbulu): Remzi, 2016) Mazruf (Okuyan Us, Eylül 2003) Vüsat O. Bener – Bir Tuhaf Yalvaç (Orhan Koçak vd. ile) (Norgunk, 2004) İstanbul’un Son Şairi Ara Güler (Sunuş EB) (YKB Özel, 2005) Eyfel—Modern Zamanların Simgesi (Alkım, Ocak 2006) Ziyaret (Çekirdek Sanat, 2007) Ara Güler – İstanbul’da Alınteri (Metin Enis Batur) (Kırmızı, 2008) Mitos Diyarında Çağdaş Bir Kültür Odağı (Mas, 2008) Metinde Fransızca (Sunuş Enis Batur) (Norgunk, 2012) Lamba – Bir Mum Daha (Norgunk, 2013) Oktay Rifat’a Doğru (Sel, 2014) Simültane Cinnet (Yiğit Bener ile) (Sel, 2015) Labirentini Ören Şair : Enis Batur (Bursa Nilüfer Belediyesi, 2015) Raffi Portakal (Doğan Kitap, 2015) Gerçeküstücülük Özel Sayı : Gergedan 1987 (Kült Neşriyat, 2016) 444 (Oğuz Demiralp vb. ile) (Sel, 2020) Müstakil Eylem (Editör: Tarhan Gürhan) (Karakarga, 2020) Kara Mizah Antolojisi (Hil Yayın, 1987; Sel, 2005) Modern Dünya Edebiyatı Antolojisi (Dönemli Yayıncılık, 1988) Ahmet Hamdi Tanpınar / Seçmeler (YKY, 1992) Gütenberg Gökadasına Gezi (YKY, 1992) Modernizmin Serüveni: Bir "Temel Metinler" Seçkisi 1840-1990 (YKY, 1997; Sel, 2015) Avrupa Güneşinin Doğduğu Yere Yolculuk (Turkcell, 2001) Beş Kıtada Türk Seyyahları (Turkcell, 2002) Sahici Trenler İçin Oyuncak Kitap (YKY: 2003) Rönesansın Serüveni (YKY, 2005; Sel, 2016) İstanbul İçin Şehrengiz (YKY, 1994) Dış Kanama (Fakir İdris) (1982), (2.Baskı Kült Neşriyat, 2017; 3.Baskı Sel, 2022) Kuvve’den Fiil’e (Reşit İmrahor) (Mitos,1989) Unutulmuş Şiirler Antolojisi (Reşit İmrahor) (YKY, 1993) Hakkında Yayınlanan Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir] belkienisbatur (Cem Akaş, Altıkırkbeş, 1993) İsrafil'in Suru (Ahmet Oktay, YKY, 1997) Enis Batur İçin Otuz Kuş Bakışı (Muhtelif, Altıkırkbeş, 1997) Enis Batur Bibliyografyası (Hatice Aynur, Altıkırkbeş, 1997) Gen Haritası (Esra Ermert, Altıkırkbeş, 2002) Elma Romanı Nasıl Bir Roman (Mustafa Durak, Sel, 2004) Enis Batur’a Mektuplar (İlhan Berk, Nokturn, 2004) Sessizliğin Sesi: Enis Batur ve Poetikası (Cavit Mukaddes, Sub Press, 2018) La Sarcophage des Pleureuses, (Çev. N. Cingöz) Montpellier: Fata Morgana, 2000 Amer Savoir (Çev. Ferda Fidan), Paris, Actes Sud, 2002 Dense (Çev. Timour Muhidine), Meet - Maison Ecrivains, 2002 Route Serpentine (Çev. Catherina Erikan), Paris, Actes Sud, 2004 La Pomme (Çev. Ferda Fidan), Paris, Actes Sud, 2005 D'autres Chemins (Çev. Ferda Fidan), Paris, Actes Sud, 2008 Encyclopédie Privée (Çev. Ferda Fidan), Paris, Actes Sud, 2011 Le Facteur d'Uskudar (Çev. Jean Descat), Paris, Bleu Autour, 2012 La Mort de Geronimo (Çev. Catherina Erikan), Paris, Galaade, 2014 Scritti e sigilli: 1973-1990, (Çev. I. Saatçıoğlu) Roma: Fondazione Piazzola, 1992 Imago Mundi, (Çev. I. Saatçıoğlu) Milano: Garzanti, 1994 Neğmey-i Butimar, (Çev. Cavit Mukaddes) Tahran: Peyzeh, 1996 Sefer be ayne-i digeri, (Çev. Hamid Farazande), Isfahan: Nakş-ı Horşid, 2000. Passpoort, (Çev. D. Koopman) Rotterdam: Rotterdam Poetry, 1998 Ash Divan (İngilizceye çev. S. Paker, C.Endres, S.S.Endres, M.Kenne), ABD, Talisman House, 2006 Las Bibliotecas de Dédalo (Önsöz Alberto Manguel), Errate Naturae, 2009 Laqto d Mimre (Seçilmiş Şiirler, Çev: Jan Be?-Şawoce), SimurgArt, İstanbul 2024 1980 TDK Ödülü (Şiir ve İdeoloji; Derinlik Yay. 1979) 1993 Cemal Süreya Şiir Ödülü (Perişey kitabıyla; Remzi, 1992) 1997 Altın Portakal Şiir Ödülü (Opera 1-4004 kitabıyla; Altıkırkbeş Yay,1996) 2000 Zirvedekiler Ödülü (Kanat Hareketleri kitabıyla; Altıkırkbeş Yay, 2000) 2002 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü 2008 Behçet Necatigil Şiir Ödülü (Neyin Nesisin Sen kitabıyla; Kırmızı, 2007) 2018 Yunus Nadi Roman Ödülü (Göl Yazı kitabıyla; Sel, 2017) 2024 - PEN Yazarlar Derneği Şiir Ödülü
ENİS BATUR KİMDİR?
ENİS BATUR’UN ESERLERİ
ENİS BATUR’UN DÜZYAZILARI
ENİS BATUR’UN YABANCI DİLLERDE KİTAPLARI
ENİS BATUR’UN ÖDÜLLERİ
Yazar Hakkında
YORUMLAR