Gerçek Edebiyat

Bir Dönemin Tanıklığı

Müzehher Vâ-Nû 
Sanat Kritik

Mart 2025

MÜZEHHER VÂ-NÛ KİMDİR? MÜZEHHER VÂ-NÛ’NUN HAYATI

(8 Nisan 1913 - 13 Nisan 2011)

Eserlerini Nihal Karamağaralı müstearı ile yazan Müzehher Hanım, 8 Nisan 1913 tarihinde Suriye’nin Lazkiye kentinde dünyaya gelmiştir. Annesi Hamide Nihal Hanım, babası Ömer Faruk Karamağaralı’dır.

Müzehher Hanım’ın çocukluğu babasının işi gereği Beyrut, İstanbul, İzmir, Antalya, Bursa, Samsun’a kadar yayılmış geniş bir coğrafyada geçer. Eğitim hayatı annesinin hastalığı esnasında evden uzaklaşması için İzmir Karşıyaka’daki Fransız Okulu’na gönderilmesiyle başlar.

Sonrasında Antalya’ya taşınırlar ve ilkokulu burada bitirir. İlkokuldan sonra Ticaret Okulu’na yazılmıştır fakat okulun kapanması üzerine ortaokula devam eder.

Babasının memuriyet sürecinin başlamasıyla beraber tayinleri sebebiyle ortaokula ‘bir kış’ Bursa’da devam eder, daha sonra eğitimini Samsun’da bitirir.

Ortaokulu bitirdiği gibi babasının arkadaşı Atuf Yar ile evlendirildiği için örgün eğitim süreci burada sona ermiştir.

On altı yaşında zoraki yaptığı bu evliliğinden kızı Nihal dünyaya gelir. Beş yıl süren bu evliliği bittikten sonra üç yıl babası ile Büyükada’da yaşamış, bu süreçte açık lise sınavlarına girmiş, İngilizce dersleri almış, sonrasında ikinci evliliğini karikatürist Cemal Nadir Güler ile yapmıştır.

Nitekim bu evliliğinde de huzuru bulamayıp ayrılma kararı almıştır. Cemal Nadir ile boşandıktan altı ay sonra halihazırda arkadaş olduğu Vâlâ Nureddin ile evlenir. Müzehher Vâ-Nû, uzun yıllar süren yazarlık-çevirmenlik hayatı boyunca yalnızca Nihal Karamağaralı müstearını kullanmıştır. Nihal annesinin ismi; Karamağaralı ise babasının esas memleketi ve soyadıdır.

Bu müstearla yaptığı ilk çevirisine 1941 yılında, Yücel dergisinde rastlanır. Sonrasında Tan, Akşam, Cumhuriyet, Yenigün başta olmak üzere dönemin önemli gazete ve dergilerinde çalışmıştır. Hikâye, çeviri, oyun, roman, karikatür gibi türlerde eserlerine rastlamak mümkündür.

Romanlarından Kim Zehirliyor Bunları?, Uğursuz Fotoğraf, Esrarengiz Çorap, Korkusuz Murat kitap olarak basılmıştır. Eserlerinin bir kısmını eşi Vâlâ Nureddin ile müşterek yazmıştır. 1966 yılında Vâlâ Nureddin ile kaleme aldıkları Korkusuz Murat ile Doğan Kardeş Çocuk Romanları yarışmasında ikincilik ödülünü almışlardır.

1967’de Vâlâ Nureddin’in vefatından sonra kendi kabuğunda çekilmiş, çeviriler yaparak yaşamına devam etmiştir. 1987’de Müzehher Vâ-Nû imzasıyla kaleme aldığı Bir Dönemin Tanıklığı adlı anı kitabında, uzun yıllar içinde bulunduğu entelektüel çevreyi ve dönemin politik atmosferinin bu çevreye etkisini anlatmıştır.

Son olarak 1991 yılında Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nın kurulmasına öncülük etmiştir. Müzehher VâNû’nun yaşamının son dönemi Alzheimer ile mücadele etmekle geçer. Yaşamının son yıllarını huzurevinde geçirdikten sonra 13 Nisan 2011 tarihinde doksan sekiz yaşında vefat eder.

Gercekedebiyat.com