Gerçek Edebiyat

Deutsche Welle Türkçe'nin haberine göre Almanya, Mısır'a iki denizaltı satmış. Bu da İsrail'le ilişkileri germiş. Yanlış hatırlamıyorsam Almanya birkaç yıl önce İsrail'e de atomik iki denizaltı satmış, bunun üzerine, Günter Grass da yayımladığı iki şiirle, bu satışların Ortadoğu'da kan gölüne dönecek bir savaşa katkı olduğunu yazmıştı.  İsrail de Grass'ı istenmeyen adam ilan etmişti.

 Ne oldu şimdi? Aynı Almanya Mısır'a da denizaltı satıyor! Mısır'daki "Arap Baharı" sürecinden sonra iktidara gelen Müslüman Kardeşler'in Cumhurbaşkanı Mursi, her ne kadar Camp-David Anlaşması'na bağlı olduğunu yinelese ve ilk ziyaretini İsrail ve ABD'nin tetikçisi Suudi Arabistan'a yapsa da ikinci ziyaretini Suriye meselesinde safını net şekilde belirleyen Çin'e yapmıştı. Çin'den de 5 milyar dolarlık bir yatırım anlaşmasıyla döndüğü yazıldı.

Yine Mursi, 1967 Savaşı'ndan beri İsrail ve ABD'den izin almadan radikal dincilerin peşinden Sina'ya Mısır askerlerini sokmuştu. Evet orada radikal dinciler öldürülmüştü bu İsrail ve ABD için Mursi'nin hattı harekatı açısından önemli bir işaret taşıyordu ama Sina'ya askerlerini izinsiz sokması da ayrıca bir tedirginilk kaynağı oldu.

 İsrail'e kalsa elbette Mısır'da bir Müslüman Kardeşler iktidarını istemeyecekti, istemiyor da. Ortaya çıkan durumdan yeterince tedirgin. Bu "güvenlik devleti"nin şimdi de Mısır'a denizaltı satılması karşısında takındığı tavrın "sessizlik" olması da ayrıca dikkate değer.

*
Sonuçta, Almanya konusunda Almanya'nın ve dünyanın yaşayan en önemli yazarı olan Günter Grass uyarısında haklı çıkmıştır.

İşte iyi bir yazar ama sadece yazar değil aynı zamanda ezilen halklardan yana bir yazar olarak Grass, ülkesinin dünya ve Ortadoğu açısından “niteleğini” iyi kavradığı ve kavratabildiği için yanılmamış ve yanılmayacaktır. Ne diyordu İsrail'de istenmeyen adam ilan edildiği şiirinde:

 “Söylenmesi Gereken

 Niçin bunları söylüyorum,

yaşlanmış bir halde ve son mürekkebimle:

Nükleer güç İsrail; zaten kırılgan haldeki

dünya barışını tehdit ediyor.

Yarın çok geç olacağından

bunun söylenmesi gerekiyor;

Çünkü biz zaten Almanya olarak,

yeterince suçlu bir geçmişe sahibiz.

Bir suça (silah) sevkiyatçı(sı) olabiliriz,

önceden görülebilen bu suça ortaklığımızı

daha sonra kötü bahanelerle silemeyeceğiz.”

(Birgün gazetesi, 13 Nisan 2012 Cuma, s. 13)

Evet işte tam orada önümüzde duruyor dizeler: İsrail zaten kırılgan haldeki dünya barışı için tehdit ve biz yeterince kirli geçmişi olan bir devlet olarak bu devlete silah satamayız. İşte aynı devlet şimdi Mısır'a denizaltı satmaktan çekinmemektedir.  

Günter Grass'ın günü geldiğinde sanatıyla aldığı tavrın ne kadar doğru olduğu ve geleceğe bir işaret fişeği çaktığının göstergesidir.

Bu tavır, doğrudan şiirin şiirsel niteliğini yapısını (biçimsel değerini) da belirleyici bir etki oluşturur. Doğrudan şiir içi bağlamandan kalkarak böyle bir şiirin “şiirsel” değeri tartışmak ne kadar doğru sorusu bir yana, bu gelecek algısı ve “güzel” bir şiir olmasa bile “iyi” bir şiirle karşı karşıya olduğumuzun göstergesidir.

Günter Grass, acaba kendisini istenmeyen ilan eden İsrail'e Almanya'nın yaptığını duyunca yeni bir şiir yazacak mı?
Şimdi bunu bekliyorum.

Nihat Ateş
Gerçekedebiyat.com

GUNTER GRASS KİMDİR?

(d. 16 Ekim 1927; Danzig: bugünkü Gdansk, Polonya, ö. 13 Nisan 2015; Lübeck, Almanya) Alman yazar. 1959 yılında yayımlanan Teneke Trampet adlı romanı sinemaya da uyarlanmış önemli yapıtlarından biridir.

Günter Grass 15 yaşında Reichsarbeitsdienst'e (RAD) kaydolmuş ve ardından Luftwaffenhelfer'e, Luftwaffe'ye yardım elemanı olarak katılmıştır. Kasım 1944'te 17 yaşında Waffen-SS'e kaydolmuştur (yaş haddinden dolayıWehrmacht'a girememiştir). Kriegsmarine'de denizaltı hizmeti için gönüllü oldu. Ancak Donanma tarafından kabul edilmedi ve onun yerine Şubat 1945'te 10. SS Panzer Tümeni "Frundsberg"'e verilmiş ve 20 Nisan'da yaralanıncaya kadar tank topçusu olarak savaşmıştır. Marienbad'de yakalandı ve bir Amerikan esirleri savaş kampına gönderildi.Danzig'de Sovyet Ordusu tarafından esir edildi ve ardından batı Almanya'ya sığındı.

Teneke Trampet'te cüce kahraman Oskar Matzerath'ın gözüyle II. Dünya Savaşı yıllarını anlattı. Ardından Joachim Mahlke ve onun elmacık kemiğini ölümsüzleştirdiği Kedi ve Fare'yi yazmıştır. Köpek Yılları, Lokal Anestezi, Pisi Balığı,Dişi Fare, Kafadan Doğumlar, Uzak Tarla, Yüzyılım ve Kanser Yolunda diğer yapıtlarıdır. Kafadan Doğumlar 'da Almanların soylarını devam ettirme endişesini yine kendine has tarzıyla ele alan Grass, Uzak Tarla'da Berlin Duvarı'nın yapılması ve yıkılması arasında geçen süreci yansıttı.

Oyun yazarlığını da sanat yaşamına sığdırmış olan Grass, 1999 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.