Gerçek Edebiyat

İyi bir yazar olabilmek için ne gerekir sorusu en çok sorulan sorudur. Çok kitap okumalısın, senden önce yaşamış yerli yabancı tüm yazarları bilmelisin. Sonra çok yazmalısın… Sonra da yeteneğin olmalı… İlk verilen yanıtlar genellikle böyledir.

Ama bana sorsalar iyi yazar olmak için yetenek ve macera gerekir derim. Edgar Allen Poe, Kipling, Jack London,  Joseph Conrad ya da Ernest Hemingway’den söz etmiyorum. Bizden bir yazar, Sedat Erden bu özelliğiyle edebiyatımızdaki genel bunaltıcı duyarlıktan sıyrılıyor. Kısa ama öldürücü nitelikteki her sağlam cümlesi bir eleştirel bakış içeriyor, harcanmış zamanlarda yaşananları bu dünyada gelip geçici birer faniyiz biz havasıyla yazıyor çünkü. İnsanoğlunun ölüm karşısındaki zavallılığı, sınırlı zamanı/hayatı her gözleme her duyguya, her sözcüğe sinmiş Sedat Erden’de.

Ama asıl yaşadıklarının zenginliğini edebiyata döküyor. Büyük bir yaşam zenginliğine sahip Sedat Erden.

MACERALI HAYAT

Maceralı öyküler yazabilmek için elbette macera yaşamak gerekiyor. En azından hayatının bir bölümünü –ki genellikle gençlik yıllarıdır bu– hayatın tehlikeli noktalarına bırakmış olması gerekir gerçek bir yazarın.

Sedat Erden’ın yaşamına kısaca bir bakalım:

Askeri Hava Lisesi ve Hava Harp Okulu’nu bitirdi. Teğmenken öykü yazmaya başladı. Öyküleri dönemin Yordam ve Yelken dergilerinden yayınlandı. Bu yayınların yazarımızı, bundan sonraki yaşamında her olayı, her anı yazılacak birer malzeme olarak gözlemeye ittiği açık. Her yazar, yeteneğini keşfettiği andan sonraki yaşamını bu yeteneğin emrettiği doğrultuda yaşar; artık kontrol kendisinde değildir.

Ne var ki bu yeteneğini önce başkalarına da kanıtlamalıdır. İşte savrulmalar acılar, sıkıntılarla örülmüş gelecek yeni başlamaktadır.

Sedat Erden’in 1969’da askerlikten istifa edip Mersin’de bir kitapçı dükkanı açması, gönlünde iyi bir yazar olma düşünün yattığını açıkça gösteriyor. Ancak Türkiye’de kitapçı olmayı kısa sürede kavrayınca her şeyi bırakıp bir yük gemisiyle Avustralya kıtasına göçmen olarak gitti. Her Türk şairinin ah oh çekip hayalini kurduğu şeyi yapıp gemilerde tayfa oldu. Afrika dâhil bütün kıtaları limanları dolaştı. Ama yine 1972’de yazarlık yapacağı yegâne yer Türkiye’ye geldi.

Birçok işte çalıştıktan sonra yazarlık yaşamını besleyecek ve çok az yazara nasip olacak olan Dışişleri Bakanlığındaki işe girdi. Diplomat olarak (konsolos) Hartum, Yeni Delhi, Meksiko, Rodos, Paris, Karaçi’de ataşe, konsolos olarak görev yaptı.

İşte buralarda karşılaştığı olağanüstü olaylar Sedat Erden’in kaleminde yaşam bulup olağan öyküler olarak kitaplarında yer alıyor.

Üstün yetenekte bir yazarın elinde yeşermiş zengin gözlem ve deneyimlerle bezenmiş değişik olaylar.

IŞIKLAR KENTİ

Sedat Erden’in değişik uluslar değişik kültürlerle tanıştıran bu zengin “gezi” yaşamı onda hümanist bir kimlik yaratmış, bütün canlılara, özellikle hayvanlara karşı kardeşlik duygularına benzer duygular beslemesine neden olmuştur.  

Sedat Erden’in öykülerinde Cocker cinsi bir köpeğin ya da –Viski isimli– bir kedinin diğer insan kahramanlarından farkı yoktur. Aynı gözlem ve duyguyla eşit yer alırlar.
Yazarda ayrıca dikkat çekici bir özellik de öyküye rüyayı (yeni yetmelerin "düş"ü anlaşılmasın: rüya!) sokmasıdır. Uzun süredir unutulmuş olan bu "öykü uzvu" öykülerine değişik bir tad ve zenginlik veriyor. Yazarın Hartum'da yaşadığı o büyük hastalığın etkisi olabilir mi? Bilmiyorum.

Sedat Erden’in Artshop yayınlarından çıkan Işıklar Kenti kitabı (Şubat 2018, 101 sayfa) Türkiye’de son yıllarda yazılmış en güzel öyküleri içeriyor. “Işıklar Kenti”, “Eski Tanıdık”, “Arabacı”, “Ferhunde”, “Gece Hayatım” (Sitemizden okuyabilirsiniz), “Korucu”, “Sitenin Tekir Kedisi”, “Öyküyü Ararken”, “Kediler Evliyası”, Anadolu’nun Mavi Dağları”, “Balıkçı Dede”, “Dondurmacı Halil”, “Büyük Patlama ve Suşi” adlı birbirinden güzel on üç öyküden oluşuyor.

***

Alçaklık Öyküleri kitabımın her yazarın düşündüğü gibi, bu yıl yayınlanan en iyi öykü kitabı olduğunu düşünüyor, burnum havada geziyordum. Bir iki ay sonra yayınlanan Işıklar Kenti’ni okuyunca bozulmadım dersem yalan olur. Her yazarı kıskandıracak öyküler yazıyor Sedat Erden.

Satın almak için...

Ahmet Yıldız
GERCEKEDEBİYAT.COM