Gerçek Edebiyat

Değerli İbrahim Demirel dijital fotoğraf makinesi mi iyi analog makina mı?

İlk kullandığımız makina analogdu tabi. Dijital çıkınca en son dijitale kavuşan ben oldum. Direndim yani. Ama benim bir öğrencim vardı barda hem öğrencim hem sahibi iddiaya girmişler İbrahim hoca dijitale geçer yok geçmez diye. Tam o sırada gitmişim: Dijitale geçtin mi dediler. Asla hayır dedim hemen rakıyı istedi iddiayı kazanan... Analog çok zor tabi, filmi almak banyoyu yapmak; eskiden banyo da yoktu slaytları yurt dışına gönderdiğimiz oldu. Teknoloji olayı beğenmemek mümkün değil ki ilerlemek için. Şimdi eski filmleri nasıl dijitale çevireceğim ama büyük iş. Teknolojiye en ufak bir karşıtlığım olmaz.

Cep telefonuyla fotoğraf makinası tercihiniz nedir?

Fotoğrafın bir sürü yöntemleri var. Basın fotoğrafı var mesela. Ara güler benim arkadaşım dostumdur fotoğraf sanat değildir der. Ben tam tersi fotoğraf sanattır derim. Ressamlar doğa karşısında fırça boya paletledirler fotoğrafçıların makineleri var. Üniversitelere çağırıyorlar fotoğraf yapmak mı fotoğraf çekmek mi konu başlığıyla. Orada pratikte gösteriyorum anlatıyorum. Şimdi sana burada anlatmam zor.

Bu zengin arşivi dijital ortama aktarmayı düşünüyor musunuz?

Elbette ama kim aktaracak. Arşivi sana göstereceğim. Bak şurada 40 tane kitabım var. Şimdi benim arşivim nasıl canlanacak onu düşünüyorum..

Burada kaç materyal var sizce?

Milyonlar derim. Parasal anlamda söylemiyorum sayısal olarak söylüyorum. 65 tane tablo var yalnızca. Hele fotoğraf karesi kaç milyon.

Kendini nasıl finanse ediyordun?

Önemli olan bir makinem olmasıydı. Maaşım vardı. Çok gezdim. Yaklaşık 63 ülke dolaştım. Benim kitaplarım hiç bir yerde satılmıyor. 1000 tane basılıyor bütün dünya müzelerine gidiyor. Çok tanıdığımın imzalı kitabı var. Önemli insanlar bunlar.

Yurt dışına gidişlerin sponsorlu mu? Yoksa..

Kendi imkanlarımla gidiyorum. Ama bir kaç ülkeye festival davetlisi olarak gittim. Türkmenistan Kazakistan, Moskova'da Kazan'da Almanya'da İsveç'te sergi açtım. Türk sinemacılarının sergilerini açtım.

Yayınlamış olduğun ne kadar kitap var...

Göstereyim mi sana. (Raflara gidiyoruz)

Eskiden edebiyatçılarla ilişkilerin nasıldı?

Ben de yayıncıydım. Ahmet Say, Fikret Otyam, Tahsin  Saraç... Aziz Nesin Ankara'ya geldi mi Tahsin Saraç'ta kalırdı. Toplantıları burada yaparlardı. En gençleri bendim.

Nazım Hikmet'i anma günü gelmişti Ankara'ya Aziz Nesin. Bir masa kurulmuş Aziz Nesin'i bekliyoruz. İçeri girince Aziz Nesin, Ankaralılar Ankaralılar, uyuyorsunuz. Zengin bir iş adamı nazım hikmetin kartpostalını basıyor zengin oluyor siz uyuyorsunuz dedi. O benim dedim. Solcuların bütün illegal yazılarını ben basıyordum. Matbaacımın akşam matbaasını alıyordum sabaha kadar basıyorduk.

Eskiden Ankara'da edebiyatçılar tiyatrocular ressamlar müzisyenler arasında ilişki iyiydi. Hep burada toplanırdık.

1980'de beni tutukladılar. Nazım Hikmet'in çocuklar için yazdığı bir şiir vardı. Onu basmıştık kartpostala. Sadece sosyalizmi kullandık komünizmi kullanmıyorduk. Sonra tutukladılar bir aya yakın yattım.

Tanıdığın var mıydı içerde?

Hepsi öğrencimdi. Mamak'ta da kardeşim vardı. Evim arandı filan Yine 12 eylülden sonra eve geldiler kitap arıyorlar çocukların yatak odasında.  Emniyetin basın görevlisi bir kadın büromu bastı. İzmir caddesindeki büromu. Hollandaca bastığım bir kartpostal. Kürtçe kartpostal basıyor diye ihbar etmişler. Gösterdim, mahcup olup gittiler. Rezil oldular. Meğer matbaacıyı da tutuklamışlar. Onu serbest bırakın diye emir verdi. Maya matbaası vardı Esat'da onunla çalışıyordum. Senden bir ricam var dedi kadın komiser tercümeleri alabilir miyim dedi. Verdim sabah getirdiler. Umut Poster.... Benim kartpostalları bastığım... Daha sonra burayı açtım. Kayıhan Hocayla anlaştık burada resim dersi vermek, toplantı yapmak.

Ankara Resim Müzesi kurmak istiyorsun? Nedir bu işin hikayesi?

Öyle bir birikim var ki Ankara'yı başkent  yapmış Atatürk. Bunları satmak gibi bir derdim yok. Gelecek kuşaklar yararlansın istiyorum. Krakov'a gittim. Adam resim almış sonra hediye edip gitmiş. Ev ev müze var. O kadar kıskandım ki. Benim bütün varlığım Ankara'ya kalsın Ankara'nın malı olsun. Demirel'e mektup yazdım. Bir de Sabancı'ya yazdım cevap gelmedi. Bir sergide karşılaştık Sabancı'yla. Ben mutlaka cevap yazarım dedi.  Konu neydi diye sordu. İstanbul'da müze açtınız Ankara'da açarsanız ben dolduracağım içini deim. Ama ben istanbul'daki müzeleri zor idare ediyorum burayı edemem dedi. Aslında Koç yapabilir. Bak şu masa var ya nereden aldım biliyor musun Keçiören'de bir evi var Koç'un bir gün uğramıştım dışarıda bahçede atıyoruz dediler hemen aldım.

Onların orada müzeleri var evlerini müze yaptılar.

Evet sonra yaptılar. ODTÜ yapacaktı müzeyi. Birileri engel oldu. Çok üzüldüm.

Bürokratik merkezlerin karar verip bir işi yapmaları çok zor. Niye başımı belaya sokarım derler insiyatif almazlar.

Halk Bankası Müdürü aynı zamanda Ziraat bankası başkan yardımcısıymış. Ziraat bankasının 2 bin tane tablosu varmış. Halk banka müdür olunca kaç resmimiz var diye sormuş. Hiç! Bu sefer tablo almaya karar vermiş. Beni aradılar o zaman genel müdürlük Sıhhıye'deydi. Şu çerçevesiz resim var başka resim yok koca bankada dedi. Şartın ne dedi. Para pul istemem tek şartım tek yetkili olursam dedim.  İki galeri açtım. Bir galeri inşa etmeye karar verdiler. Benim mimarlarım var dedi. Tamam dedi. Ama inşaata gittik baktık ki aman bir pavyon gibi. Kartonpiyerler göbekli tavanlar. Hepsini yıktırdı. İbrahim Bey ne derse o yapılacak dedi. Ondan sonra yurt dışındaki bütün sanatçıların sergilerini açtık. Ondan sonra amatörler için bir galeri açtık. Bak kataloglara..

Yani sen fotoğraf sanatının tarihi değil de aynı zamanda resim sanatının da temsilcisisin..

Ben resim eğitimi aldım. Askerden gelince poyraz reklamda çalışıyordum. Yarışmada birinci oldum mesela. Ecevit'in annesi verdi ödülümü. 500 lira da para. O zaman Ahmet Say filen 15 kişi Körfez Lokantası'na gittik. 100 lira da arttı. Aşağıda dünyanın resmi var. Yalnızca Mustafa Ayaz'ın 6 tane resmi var.

(İbrahim Demirel'le söyleşilerimiz devam edecek)

Ahmet Yıldız
Gerçekedebiyat.com