Gerçek Edebiyat

Sıtkı kardeşim

Mavi Liman şiiri

Sözleriyle muhteşemdir

“Çok yorgunum, beni bekleme kaptan.

Seyir defterini başkası yazsın.

Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman.

Beni o limana çıkaramazsın.”

Çoğu akşam edebiyatla ilgili

Genelde şiire ilişkin bir şeyler paylaşıyorum.

Bu akşam sosyal medyada paylaştığım

Nazım’ın “Mavi Liman” şiiri çok beğeni aldı.

Birçok dost özelden yazdı, söylemlerini paylaştı.

Birçoğu da Cem Karaca’nın şarkısını gönderdi.

Sıtkı Hocam

Doğrudur

Cem Karaca’nın Mavi Liman şarkısı

En az şiir kadar güzel ve vurucudur.

Anlatıya göre

Sovyetlerden İstanbul'a giden bir gemi kaptanı

Limanda dalgın vaziyette denizi seyreden Nazım’ı tanır.

Vatana ihanetten(!) sürgün şairi İstanbul’a götürmek ister.

Kaptan, Nazım’a yalvarır, yakarır, ikna etmeye çalışır. 

Gel benimle gemiyle götüreyim, kimse duymaz der.

Ancak hastalığı ilerleyen ve memlekete dönemeyeceğini bilen

Burnunda memleketi tüten koca yürekli şair

“Beni o limana çıkaramazsın” diyerek, reddeder.

Ölümünden altı yıl önce yazılmış bir şiir olmasına rağmen

Sanki ölümü bekleyen bir insanın sözleri gibi hissettirir.

Belki de artık geri dönemeyeceğini anlamış ve

Kabullenmiş bir insanın ruh hali

ve nasıl bir kaderdir ki bu şiiri hakkıyla yorumlamak da

Sürgündeki Cem Karaca’ya nasip olmuştur.

84 yılında yine aynı nedenle Almanya’da sürgün olan

Cem Baba, bu güzel sözlere

Tüm ruhunu katarak

Şiiri besteler.

Sıtkı hocam,

Saçmalıkların verdiği bıkkınlık,

Pisi pisine yaşanan gurbetlik,

Bitmez tükenmez bir memleket hasreti

İlk defa okuyanın bile,

Nazım Hikmet’den haberdar olmayanların bile

İçindeki hüzne kolayca kapılabildiği şiir.

Şiirin kendisi bile çok yorgundur.

Dizeler ölümü aklına getirir.

Sanki son nefesini verir gibi

Bıkkınlık, bitmişlik, tükenmişlik

Vatan hasretini en güzel anlatan şiir.

Sıtkı Hocam

Cem Karaca'nın tüm ruhunu katarak

Söylediği muhteşem şarkı.

Beğenilen bir şiiri

Bestelemek hayli zordur.

Vurgular kaçar, anlam kaybolur

Aynı hissi veremezsin

Ama bu şiir ve bu beste

Ne eksik, ne fazla.

Budur ...

Söz, müzik, ses ve tonlama ahengi,

Bu şarkının gerçekliğini o kadar iyi sağlıyor ki.

İnsan, “çok yorgunum” diyene mi?

Yolcusunu gitmek istediği limana ulaştırmayan Kaptan’a mı,

Sayfaları boş kalacak seyir defterine mi?

Çıkıl(a)mayacak o çınarlı, kubbeli, mavi bir limana mı?

Üzülsün bilemiyor.

Nazım’ın şiiri yazarken hissettiği duyguları

Bu kadar iyi bir şekilde yorumlayabilmek,

Cem Karaca'nın neden Cem Baba olduğunun

En iyi cevabıdır da aynı zamanda.

Cem Karaca’nın yorumu

Memleket özlemi, çaresizlik

İnsanın içini ayrı bir acıtıyor.

Ruhuna işliyor.

Çınarlı kubbeli mavi bir liman ise

Çok hoş bir cennet tasviri gibi.

O, “beni bekleme kaptan” derken,

Sen dolu dolu gözlerle uzaklara bakıp

Düşüncelerinde kaybolursun.

“Çıkaramazsın” derken

Gerçekten o limana çıkmayı tüm kalbiyle istemekte,

Ama çıkamayacağını da yine hissediyorsun.

“Beni o limana çıka-ra-maz-sın”

İnanılmaz bir duygu yoğunluğu yaşatır

Cem Karaca, her zaman o müthiş yorum ve gırtlağıyla.

Cem Karaca'dan, sonra kim söylerse söylesin, o şarkı eksik kalır.

Cem Karaca'nın, sesi bir şarkıya değmişse, o şarkının bir tık üstü yoktur.

Şiir, şarkısından daha güzel

Yaşanabilecek tüm duygular

Kırgınlık, hasret, gurur ne ararsan var

Yalnızca 4 dizesi var ama anlattıkları kitaplara sığmaz.

Vazgeçmişliği anlatan

İnsanın ciğerini yakan

Derman bırakmayan 

Tükenmişliği anlatan dizeler

Okurken hissedilen yorgunluk

İnsanın içini acıtan, hasret kokan şiir

Nazım Hikmet’in gözlerindeki,

Cem Karaca’nın sesindeki

Memleket hasretini

İliklerinize kadar hissedebilirsiniz.

Ayrıca, şiddete bulaşmadığı halde

Sadece düşüncelerini savunduğu

ve açıkça taraf olduğu için bir insanı

Memleketinin dışında yaşamaya zorlayan

Bir düşünceye verilecek en güzel

ve maalesef en hazin cevap da

Bu şiir/şarkıdan başkası olamazdı.

Nadir Avşaroğlu
Gerçekedebiyat. com