Gerçek Edebiyat

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinde düzenlenen basın toplantısında, Nobel Edebiyat Ödülü'nün "söylenemeyenleri dile getiren yenilikçi oyunları ve nesirleri" dolayısıyla Norveçli yazar Jon Fosse'ye verildiği açıklandı.

Açıklamada, Fosse'nin dünyada oyunları en çok sahnelenen oyun yazarlarından biri olmasının yanı sıra nesirleriyle de giderek daha fazla tanındığı belirtildi.

JOHN FOSSE KİMDİR?

Jon Fosse, 29 Eylül 1959’da Norveç'in Haugesund kentinde doğdu.

Bergen Üniversitesinde “karşılaştırmalı edebiyat” okuyan Fosse’nin Norveç dilinin iki yazı standardından biri olan Nynorsk dilinde yazdığı ilk romanı “Raudt, svart “(Kırmızı, Siyah) 1983’te yayımlandı.

İlk oyunu “Og aldri skal vi skiljast (Ve Asla Ayrılmayacağız)" 1994’te sahnelendi.

Romanlar, kısa öyküler, şiirler, çocuk kitapları, denemeler ve oyunları 40’tan fazla dile çevrilen Fosse, ayrıca The Daily Telegraph'ın yaşayan en iyi 100 dahi listesinde 83. sırada yer aldı.

Fosse, “Andvake” üçlemesiyle 2015 İskandinav Konseyi Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.

2022 Nobel Edebiyat Ödülü'nü, "kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmalarını ve kolektif kısıtlamalarını ortaya çıkarmadaki cesareti ve klinik duyarlılığı için" Fransız yazar Annie Ernaux kazanmıştı.

Ernaux'un yazılarında cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eşitsizliklerin damgasını vurduğu bir yaşamı tutarlı bir şekilde ve farklı açılardan incelediği, yazarlığa giden yolunun uzun ve zorlu olduğu belirtilmişti.

NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLÜ NEDİR?

Nobel Edebiyat Ödülü, 1901-2023 yıllarında 116 kez verildi. Toplam 120 kişinin layık görüldüğü ödüllerden 4'ü, ikişer yazar arasında paylaştırıldı.

Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan en genç yazar 41, en yaşlı yazar 88 yaşında, ödül yalnızca 17 defa kadın yazarlara verildi.

2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Orhan Pamuk, Nobel alan ilk Türk yazar olmuştu.

Nobel Edebiyat Ödülü'nü 2021'de Zanzibar kökenli romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı.

NOBEL ALAN İSKANDİNAV KÖKENLİ YAZARLAR

1901 yılından bu yana verilen Nobel Edebiyat Ödülü'nü İskandinav ülkelerinden tam 16 yazara verildi!
1903        Bjørnstjerne Bjørnson
1909        Selma Lagerlöf    İsveç İsveç
1916        Verner von Heidenstam
1917        Karl Adolph Gjellerup    Danimarka
                Henrik Pontoppidan    Danimarka 
1920        Knut Hamsun    Norveç Norveç
1931        Erik Axel Karlfeldt    İsveç İsveç
1939        Frans Eemil Sillanpää    Finlandiya Finlandiya
1944        Johannes Vilhelm Jensen    Danimarka Danimarka
1951        Pär Lagerkvist    İsveç İsveç
1955        Halldór Laxness    İzlanda İzlanda
1966        Leonie Nelly Sachs    İsveç İsveç
1974        Eyvind Johnson    İsveç İsveç     
                Harry Martinson    İsveç İsveç
2011        Tomas Tranströmer    İsveç İsveç
2023        Jon Fosse     Norveç

Gerçekedebiyat.com