Gerçek Edebiyat

12 ve 41. yıl, bugünkü tarihçiliğimizin, Hıristiyan takviminin zamanlamasıdır. Aslında Hıristiyan dünya bile 6. asır başlarına kadar bu takvimi kullanmazdı. “Ab urbe condita” Roma şehrinin kuruluşunu başlangıç kabul eden ve bugünden 700 küsur yıl daha geriye giden takvim en geçerlisiydi.

Caligula, ortaçağlar ve yeniçağlar anlamında bir imparator değildir. Roma’nın diktatörleri olağanüstü zamanlar için fevkalade yetkiyle senato tarafından tayin edilirdi.

Eğer bu yetkiler altı ay ve bir sene değil de bütün bir ömre uzatılırsa (ki Julius Caesar bu hakkı neredeyse elde etmişti, ama Augustus elde etti) ortaya çıkana imparator denir.

Caligula’nın bu dönemi sadece dört yıl sürdü. İlk bir buçuk senesinde aklı başında işler yaptı. Eski ve ilahi bir ailenin çocuğuydu. Patricilerin hepsi yarı tanrısal sülaleden geliyor diye anılır. Julius ve Claudius sülaleleri, Venüs tanrıçadan gelenlerdir.

Dahası hiçbiri efsaneye göre İtalya’nın asıl yerlileri değildir.

Troya Savaşı’nın iltica etmiş mağlup asilleridir.

Caligula’nın, inşa ettiği suyolları (aquaductus) ve şehir tesisleri bir müddet sonra kuru israfa dönüştü.

Tiberyus’un zulmünden ve bütün ailesini temizlemesinden kurtulan genç Caligula, selefinden daha beter biri oldu. Yakınlarını o da temizlemeye devam etti.

Bir tek amcası Claudius elinden kurtuldu. Caligula, pervers ilişkilere girdi, herkesi vergiye bağladığı yetmiyor gibi, atını senatör bile ilan etti.

Dönemi anlamak için tarih okumanıza lüzum yok.

Robert Graves’in Ben, Cladius (I, Claudius) adlı romanı Julia sülalesinin bu kanlı dönemini ve hanedanın bitişini anlatıyor.

Cladius’un akıllı ama ürkek yönetiminden sonra yeğeni Neron, Roma İimparatoru oldu. Onun akıbeti malum.

Hıristiyanlığa zulüm de Caligula ile başlamıştır.

DELİ SAPIK ve YIKICI

19. ve 20. yüzyıl insanlığında tuhaf bir tarih yazımı ve anlayışı gelişti; Gaius Caligula, Neron ve nihayet İmparator Bilge Marcus Aurelius’un deli ve gaddar oğlu Commodus’un portrelerine bakarak bütün Roma imparatorlarını deli, sapık ve yıkıcı olarak nitelendirmek diye özetlenecek bir uslûp bu.

Oysa modern uygarlığın bütün müessesleri Roma’dan geliyor ve tarihte aynı coğrafyada kurulan üç imparatorluktan, yani Roma, Bizans ve Osmanlı’dan daha çok imparatorluğa benzeyen imparatorluk da yok.

Caligula ve Neron’un ama onun yanında akîl insanlar Marcus Aurelius, Septimius Severus, Trajanus ve Hadrianus’u da öğrenmekte fayda olabilir. Roma’nın bazı kurumları, bu insanların ihlal edemeyeceği ve ortadan kaldıramayacağı kadar sağlamdı ve bunlar modern insanlığa kaldı.

ROMA İMPARATORLARI

Historia Augusta, MS 117-284 yılları arasında hüküm süren Roma imparatorları hakkındaki sayılı Latince kaynaktan biri. Kimliği belirsiz bir yazar tarafından 4. yüzyılın sonlarında yazılan eserin bu cildinde Hadrianus’tan Clodius Albinus’a kadar hüküm sürmüş Roma imparatorlarının biyografileri yer alır.

Eser, Roma imparatorlarının sadece siyasi konularla ilgili yaptıklarını ya da savaşlarını değil, özel yaşamlarından fiziksel ve ruhsal özelliklerine, giydiklerinden yediklerine, okudukları kitaplardan hobilerine kadar birçok konuyu içerir.

Gerçek Edebiyat