Gerçek Edebiyat

Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi Mine Kırıkkanat tarafından davalı Elif Şafak’a maddi ve manevi tazminat davası açılmasını kabul etti.

MİNE KIRIKKANAT'IN BASIN AÇIKLAMASI

Konuyla ilgili 19.10.2021 tarihinde Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 70/2-3 maddeleri uyarınca davacı Mine Kırıkkanat tarafından davalı Elif Şafak’a maddi ve manevi tazminat davası açılmıştır. 

Dava dilekçesinde özetle davacı yazar Mine Kırıkkanat’ın Türkiye’nin ilk kadın mizah yazarı olarak yazın hayatına başladığı, yazarın edebi eserlerini deneme, araştırma, öykü ve roman türlerinde yazdığı belirtilmiş ve davaya konu Sinek Sarayı roman türündeki eserini de ilk olarak 1990 yılında yayımladığı, süreçte ise en son 2020 yılında sonuncu yeni basımının yapıldığı açıklanmıştır. Davalı yazar ise ilk basımı 2002 yılında yapılan, sonuncu baskısı 2020 yılında basılan Bit Palas isminde romanı kaleme almıştır. 

Yazar Mine Kırıkkanat, sonradan yazılan Bit Palas isimli romanda konu, kurgu, kurgu mekanı ve marjinal karakterler ile yazım üslubunun kendi romanı olan Sinek Sarayı romanından intihal edildiği  gerekçesiyle yargıya başvurmuş olup, hukuki süreç vekili Av. Dr. Mehmet Ruşen Gültekin tarafından takip edilmektedir.   

Mine Kırıkkanat’ın Elif Şafak ve DK Doğan Yayınları A.Ş.’ye açtığı davanın ön inceleme duruşması İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi’ nde görülmüş olup, ikinci duruşma için 11 Ekim 2022 tarihi verilmiştir.

EDEBİYATTA ÇALINTI (İNTİHAL)

Bilindiği gibi edebiyatta çalıntı (intihal) en 'eski meslek'lerden. Doğrudan ve dolaylı hırsızlık, insanlık tarihi denli eski, özü ise sömürü, başkalarının emeğini çalmak, el koymak ve haksız ün ve/ya kazanç sağlamaktır.

Ancak, çağlar boyunca hırsızlık, hem hukuk açısından hem etik olarak affedilmeyecek büyük bir suç bir damga olmaktan kurtulamamıştır.  

Türkler, kendine özgü zekalarıyla çalmak yerine daha utangaç daha dolaylı bir sözcük kullanmak için Arapça n?l kökünden gelen inti?al ?????? "kendine maletme, benimseme" sözcüğünü kullanmayı yeğlemiştir.

SİNEK SARAYI ve BİT PALAS ROMANI BENZERLİKLERİ

Mine Kırıkkanat’ın Sinek Sarayı ve Elif Şafak’ın Bit Palas romanları, Beyoğlu Cihangir çevresinde birbirine benzeyen sokakta birbirine benzeyen (“art noveau!”) apartmanda yine birbirine benzeyen karakterler arasında gelişen olayları anlatmaktadır.

Romanların adları bile birbirine benzemektedir: Sinek Sarayı – Bit Palas!

İki kitaptaki benzerlikler bir fotoğraf olarak bakıldığında tesadüf olmayacak, bu kadar da tesadüf olmaz dedirtecek benzerlikler taşımaktadır.

Karakterlerin cinsiyetleri değiştirilmekte, oturdukları kat/dairenin numarası  değiştirilmekte (cüce kadınsa cüce erkek, dev yapılı erkekse şişman dev kadın) ancak geri çekilip toplu olarak bakıldığında puzzle net olarak tartışmasız belirmektedir.

Cihangir semtinde "terkedilmiş bahçeli bir ev"in gerçekte olmamasına ve yalnızca Sinek Sarayı romanında hayali olarak yaratılmış olmasına karşın, Bit Palas’ta aynı bahçe bile vardır!

Makemeye sunulan ve mahkemenin görüşmeyi kabul ettiği iddialara göre Sinek Sarayı romanının kurgusu, çatısı aynen Bit Palas’a aktarılmıştır. Bit Palas’ın yazarı kitabının önüne 70 sayfa başka bir öykü ekleyip ayrıntıları sözcük oyunlarıyla değiştirip gizlemeyi başarsa da tıpkı bina gibi olan romanın çatısı ve karakterleri fizikseldir, sözcük oyunlarıyla, laf kalabalığıyla gizlenemeyecek bir şeydir.

İddialara göre bu kadar benzerlik, esinlenme, etkilenme yazarın yaratıcı dehasıyla, edebiyatın birbirinden öğrenme üzerine kurulu piramidiyle açıklanamayacak denli çoktur.

Sinek Sarayı romanı, Bit Palas’tan 11 yıl önce yazılıp basıldığına göre, bu benzerliklerin tesadüf ya da yaratıcılığın parıltısı değil, Bit Palas yazarının yaptığı bir ayıp, bir intihal olduğu kuvvetle muhtemeldir.

İkinci duruşma için verilen 11 Ekim 2022 tarihi edebiyat çevrelerince heyecanla bekleniyor. 

Gerçekedebiyat.com