Son Dakika



 Martin Eden, güçlü kuvvetli, sağlam yapılı, yakışıklı fakir bir denizcidir. Salim ve bilgisiz bir kafayla gemilerde tayfalık yaparken hayatından memnundur. Bir gün, Arthur adındaki soylu ve zengin bir delikanlıyı boğulmaktan kurtarır. Arthur, hayatını borçlu oldugu bu kaba saba, saf delikanlıya minnettar kalır ve onu ailesiyle tanıştırmak üzere evine getirir.

Evin zengin dekoru karşısında şaşıran Martin, Arthur'un zarif ve güzel kızkardeşi Ruth'a hayran kalır. Ezildiğini, küçüldüğünü hisseder, konuşmasını ve davranışlarını şaşırır. Birdenbire yıldırım aşkına çarpıldığını hisseder. Eğitim ve görgüden yoksun Martin için Ruth, kültürlü, kibar, erişilmez bir sevgilidir. Genç adam bu ümitsiz aşk sayesinde eksik taraflarını görür. Ümidini kaybetmez, kendini eğitmeye, bilgi ve görgü yönünden Ruth'un seviyesine çıkmaya karar verir,  

Öte yandan Ruth da bu yakışıklı gemiciden hoşlanmış, onun güçlü ve sıhhatli görünüşüne hayran kalmıştır. Arthur ve Ruth Martin'i sık sık davet ederler, Martin, onlarla aralarındaki mesafeyi her seferinde biraz daha acıyla hisseder, Kendisini okumaya verir. Olağanüstü bir çalışma neticesinde bilgi yönünden onlarla aynı seviyeye gelir. Denizciliği bırakır. Artık kendisine başka bir yol seçmektedir. Yazıya ve edebiyata karşı kaabiliyeti olduğunu anlayınca yazar olmaya karar verir. Bu arada Ruth'un teşviklerinın ve sicak davranışlarından cesaret ve güç alır. Büyük bir hamle ve başarı azmiyle edebiyat denemelerine girişir. Basılmak üzere gönderdiği yazılar, dergiler tarafından geri gönderildikçe çalışma gücü azalacağına bir kat daha artar. En büyük emeli Ruth'un takdirini ve sevgisini kazanmaktır. Bu arada Ruth da Martin'i sever; nişanlanırlar.  

 Martin, yazarlıktan hiçbir şey kazanmamaktadır. Bu durum Ruth'un ailesinin dikkatini çekmektedir. Onlar bu yazarlık hevesinden vazgeçip Martin'in bir işe yerleşmesini istemektedirler Martin yazarlık iddiasından vazgeçmez. Bu durumda Ruth'un ailesi Martin'i büsbütün küçümserler ve Ruth'u da ayrılmaya zorlarlar. O da kendisi için büyük fedakârlıklara girişen sadık ve çalışkan Martin'i terkeder.  

Martin büyük bir hayal kırıklığına düşer. Erişmek istediği o büyük ideal sönmüş, Martin'in içinde çalışmaya, yazmaya ve hayata karşı güçlü tutku kaybolmuştur. Durgunluk ve mutsuzluk bunalımına düştüğü sırada şansı döner, bir yayınevi tarafından basılan eseri, büyük bir rağbet görür. Martin Eden, edebiyat çevresinin adı dillerde dolaşan ünlü bir kişisi olur. Şöhret ve servet birbirini tamamlar. Ama Martin Eden sanki olayların dışında gibidir, bu parlak başarılar onu artık ilgilendirmemektedir. Servet sahibi ünlü bir yazardır ama hiçbir şeyde gözü yoktur.  

Bir ara Ruth çıkagelir, kendisine karşı haksız davrandığı için Martin'den özür diler, kendisini sevdiğini söyler. Martin Eden, Ruth'a karşı da bir ilgi duymamaktadır. Ruth, erişilmesi gereken büyük bir hedef, ilâhi bir sevgili olmaktan çıkmıştır. Hayal kırıklığına uğrayan Ruth geri döner. Hayat, Martin Eden'i birdenbire olgunlaştırmış insanların gerçek yüzlerini ortaya sermiştir. Hiçbir şeyin değeri ve anlamı yoktur. Değersizlikler ve anlamsızlıklarla dolu evren, ona bunalımdan başka bir şey vermemektedir.  

Martin Eden, bir ara iyi gelir ümidiyle denizlere açılmayı dener, Bir zamanlar kendisini oyalayan, mutlu eden denizde de bir zevk bulamaz. Martin eski Martin değildir artık. Ani bir kararla ölü seçer ve denize atlayarak intihar eder.

Sabahat Emir, Büyük Eserler Özet İnceleme ve İlhamları, Yaylacık Matbaası 1971)

KİTAP OKUMAK ve ÖZETİN ÖNEMİ

  

Gercekedebiyat.com 

ÖNCEKİ HABER

BENZER İÇERİKLER

YORUMLAR

Yorum Yaz

Kişisel bilgileriniz paylaşılmayacaktır. Yorumunuz onaylandıktan sonra adınız ve yorumunuz görüntülenecektir. (*)