Gerçek Edebiyat

 Prens Osini'nin ailesi bazı siyasi sebepler yüzünden itibarsız ve fakirlik içindedir. Litvinov, bu ailenin büyük kızı güzel İrina'ya âşıktır.

İrina, garip bir kızdır; mağrur, kaprisli, kararsız. Çevresindekilere yüksekten bakan, onları hâkimiyeti altına almak isteyen bir hali vardır. Önceleri Litvinov’a yüz vermez fakat bu yoksul baba evinden kendisini ancak Litvinov'un kurtarabileceğini düşünerek genç adama ilgi gösterir, hattâ onu sevdiğini söyler. Aralarında sözlenirler. İrina'nın milyoner amcası kont Reyzenbah, genç kızı saraydaki baloya götürmek ister. İrina istekli görünmese de Litvinov'un ısrarları karşısında dayanamaz, gider. 

Genç kız güzelliği ile baloda bütün dikkatleri üzerine çeker, iltifatlara boğulur. Kont Reyzenbah, İrina'nın yüksek şahsiyetler üzerinde bıraktığı tesiri görünce, enerjik bir iş adamı sıfatıyla bundan büyük bir menfaat sağlayacağını düşünerek hemen bir plân hazırlar. Kızı Petersburg'a yanına almak ister. 

Aslında parlak yaşayışlarda gözü olan İrina Litvinov'dan ayrılır, Petersburg'a gider.  

 Büyük bir hayal kırıklığına uğrayan Litvinov, gözyaşları içinde aşkını bağrına gömer, tahsilini yarım bırakarak köyüne döner. Tatyana isimli, saf, temiz bir genç kızla nişanlanır.

Turgenyev soğukta çalışırken, 1841 

Bir gün, Litvinov Baden'de nişanlısını beklediği bir sırada İrina ile karşılaşır. İrina, genç bir generalle evlenmiş, sosyetede önemli bir mevki kazanmıştır. Çevresindeki yüksek rütbeli subayların ve sosyete hanımlarının küçümseyen davranışlarına, alaylı sözlerine rağmen İrina Litvinov'a pek samimi davranır, kendisini ziyaret etmesini rica eder.  

Litvinov, ziyaret edeceğini vaadederse de eski gönül yarasının ve kırgınlığının depreştiğini hissettiğinden görünmek istemez. Fakat, İrina türlü bahanelerle Litvinov'un karşısına çıkar, onun dostluğunu ister. Genç kadının yalvarışlarına karşı Litvinov'un mukavemeti kırılır ve onu ziyaretlere başlar. Bu ziyaretler geçmiş aşk heyecanlarını bütün şiddetiyle canlandırır. 

Telâşa kapılan Litvinov, buradan kaçmak ve nişanlısının yanına dönmek ister. İrina'ya aşkını itiraf edip vedalaşır. Yarı şaşkınlık, yarı sevinç içinde bulunan İrina da genç adamı sevdiğini söyler. İki âşık birlikte unutulmaz dakikalar yaşarlar. Bu, onları birbirine daha çok bağlar.

İvan Turgenyev, 1840'lar

Ertesi gün, teyzesiyle birlikte Baden'e gelen nişanlısı Tatyana'ya karşı Litvinov çok soğuk davranır, genç kıza artık kendisini sevmediğini söyler. Büyük bir hayal kırıklığına uğrayan 'Tatyana, çok acı çekmesine rağmen yenilgiye mağrur bir şekilde boyun eğer ve Baden'den ayrıır. 

Litvinov, İrina'ya kocasından ayrılıp kendisiyle birlikte kaçmasını tekiif eder. Uğrayacakları zor durumlar ikisini de yıldırmamaktadır. İrina, önce, kabul eder gibi görünürse de içinde bulunduğu hayattan ayrılamayacağını, fakat isterse metresi olarak kalabileceğini genç adama yazar. 

İkinci defa gururuyla oynanan Litvinov, acı ve isyan içinde Baden'den ayrılıp köyüne döner. Tatyana ile evlenir. İrina ise, yine kendi çevresinde dedikodulara sebebiyet verecek bir kayıtsızlık içinde yaşamaya, âşıklarının iltifatlarıyla gönül eğlendirmeye devam eder. 

(Sabahat Emir, Büyük Eserler Özet İnceleme ve İlhamları, Yaylacık Matbaası 1971

KİTAP OKUMAK ve ÖZETİN ÖNEMİ

 
Gercekedebiyat.com